هیچ ژانری بهتر از جنایی نمی‌تواند پیشرفت سینما را نشان ‌دهد. از دهه ۹۰، هالیوود فیلم‌های دزد و پلیسی، رمز و رازی و پرهیجانی بر اساس رمان‌های پرفروش تولید می‌کرد، اما همان‌طور که بیننده‌های طبقه متوسط از فیلم‌های هالیوودی فاصله گرفتند، داستان‌های جنایی به تلویزیون راه یافت. (مانند سریال «برکینگ بد» Breaking Bad) در بیرون از استودیوها، رسمی قدیمی بین کارگردان‌های جدید برای نشان دادن توانایی فیلم‌سازی خود، با ساخت داستان‌های جنایی تاریک و خشن وجود دارد.

همچنین بخوانید:
۱۰ فیلم سینمایی در مورد قاتل های زنجیره‌ای

موج فیلم‌سازان دهه ۹۰، تفسیر تازه‌ای از این ژانر ارائه دادند، از فیلم تقلیدی «سگ‌های انباری» Reservoir Dogs تا واقعیت دلسردکننده «پسرا و محله» Boyz n the Hood.
امروزه بسیاری از کارگردان‌های معاصر مثل مارتین اسکورسیزی، دیوید فینچر David Fincher و … هنوز هم عاشق این ژانر هستند و بسیاری از کارهای عالی خود را در این ژانر ساخته‌اند در لیست زیر بسیاری از فیلم‌های معروف این ژانر قرار دارند.

۱۰- اولدبوی (۲۰۰۳) Oldboy

داستان فیلم پارک چان وود Park Chan-wook که درواقع موضوع آن انتقام است، در مورد مرد تاجری است که بعد از این‌که به‌اشتباه ۱۵ سال زندانی بوده، به دنیای مجرمان وارد می‌شود تا حقیقت را پیدا کند و انتقام خود را بگیرد. فیلم چان ووک به زیبای ژانرهای مختلف را باهم ادغام کرده است. او داستان اسرارآمیزی را با به تصویر کشیدن طیف مختلفی از احساسات، بیان می‌کند. قدرت بیان داستان و فیلم‌سازی این کارگردان کره جنوبی باعث ساخت این فیلم نوآرجنایی شده که عصبانیت بیننده‌ها را برمی‌انگیزد.

۹- سابقه خشونت (۲۰۰۵) A History of Violence

از فیلم «سابقه خشونت» ساخته دیوید کراننبرگ David Cronenberg، به‌عنوان اولین فیلم “نرمال ” او یاد می‌شود. داستان این فیلم جنایی در مورد مردی از اهالی غرب که راز زندگی گذشته او به‌عنوان یک گنگستر خشن، گریبان او را می‌گیرد، است. هم‌زمان با بازگشت پدر خانواده به فیلادلفیا برای رسیدگی به بدهکاری‌های قدیمی، شاهکار کراننبرگ ما را به درک عمیق‌تری از این واقعیت می‌رساند که جامعه متمدن ما در لایه‌هایی از قوانین ابتدایی داروین بسر می‌برد. مشخص نیست که او به‌طور کامل در خانواده‌اش پذیرفته خواهد شد یا نه اما بیان دید تاریک او از ذات انسان در اولین فیلم معتبرش، کار آسانی نبوده است.

۸- ممنتو (۲۰۰۰) Memento

این فیلم جنایی اثباتی برای استعداد کریستوفر و جاناتان نولان است که باعث شد «ممنتو» یک سال بعد از اکران فیلم «باشگاه مبارزه» Fight Club ساخته دیوید فینچر، به چنین موفقیتی برسد. بااینکه هردو فیلم شخصیت اصلی غیرقابل‌اعتمادی دارد، اما عقب و جلو رفتن زمان در فیلم نولان، باعث می‌شد بیننده برای کنار هم گذاشتن تکه‌های پازل این فیلم، به عقب برگردد. گای پیرس Guy Pierce به زیبایی نقش لئونارد را بازی می‌کند. مردی چنان غرق در گناه که سلامت عقلی‌اش تحت تأثیر قرارگرفته و در جستجو برای پیدا کردن و گرفتن انتقام از فردی ناشناس که وارد خانه او شده و همسرش را به قتل رسانده، است. لئونارد بعدازآن حمله حافظه کوتاه‌مدت خود را از دست داد و ناتوانی او برای ساخت خاطره‌های جدید، باعث دیدن توهم‌های زیادی شد؛ اما «ممنتو» واقعاً در مورد این‌که آیا لئونارد همان جان جی است و آیا او همسرش را با خشونت کشته است، نیست. درواقع در مورد این‌ واقعیت است که انسان برای به عقب انداختن سوگواری و ناراحتی خود تا چه حد پیش می‌رود و درنتیجه به چه اندازه آسیب‌پذیر می‌شود. این تمثیل قوی همراه با رمز و راز زیاد، باعث هیجان‌انگیز شدن و فراموش‌نشدن فیلم «ممنتو» شده است.

۷- اگه می‌تونی منو بگیر (۲۰۰۲) Catch Me If You Can

وقتی صحبت از فیلم‌های جنایی است، اغلب فراموش می‌شود که مجرم تقاص گناهش را می‌دهد و یا حداقل می‌توان قبل از گیر افتادن خیلی خوش گذراند. داستان پیچ‌درپیچ و جذاب استیون اسپیلبرگ، اوج گرفتن و درنهایت سقوط Frank Abagnale Jr باهوش و جوان را نشان می‌دهد. او جوان زیرکی است که هوش خود را صرف کلاه‌برداری و بازی کردن نقش خلبان، دکتر و… می‌کند. حقه‌های فرانک بسیار سرگرم‌کننده است، اما داستان به‌آرامی تغییر می‌کند. درست است که با دیدن حقه‌های فرانک، خالی بستن‌ها و قسر دررفتن‌هایش به ما خوش می‌گذرد، اما حتی زیرک‌ترین مجرم‌ها نیز نمی‌توانند تصور زندگی‌ای عادی بعد از فرار کردن را داشته باشند.

۶- وثیقه (۲۰۰۴) Collateral

اکثر فیلم‌سازان به استفاده از تام کروز برای ایفای شخصیت‌های مختلف در فیلم خود، علاقه دارند؛ اما هیچ‌کس تا به امروز مانند مایکل مان Michael Mann او را در این غالب شرور و پیچیده قرار نداده بود. مسلماً مان توانایی ساخت فیلم‌های جنایی عالی را دارد، اما انتخاب کروز برای نقش یک خلاف‌کار ساکت و جانی، یکی از سورپرایزهای خوشایند آن دهه است. «وثیقه» فیلم بی‌مثال در این ژانر است که در آن سبک و محتوای فیلم در سطح عالی قرار دارد. نکات فیلم‌نامه ساده هستند، مان شخصیت خونسرد وینسنت با بازی کروز را در مقابل جیمی فاکس Jamie Foxx در نقش راننده تاکسی قرار می‌دهد، مان به رابطه شکل‌گرفته بین این دو مرد، همان‌طور که در تاریکی شب خیابان‌های لس‌آنجلس را طی می‌کنند، می‌پردازد. این‌که بالاخره مکس (راننده تاکسی) با وینسنت مخالفت می‌کند، لازم و مشخص است، اما روشی که مان ما را به سمت این امر اجتناب‌ناپذیر می‌برد، باعث شده که «وثیقه» فیلمی تلخ و ناخوشایند و به‌یادماندنی باشد.

۵- رفتگان (۲۰۰۶) The Departed

در فیلم «رفتگان» ردی از آثار قرن ۱۹ به‌خوبی مشهود است. موبایل‌های تاشو و جک‌های Patriot Act، بیننده را به همان زمان ساخت فیلم می‌برد؛ اما تنش و هیجانی که مارتین اسکورسیزی در این فیلم به نمایش گذاشته، «رفتگان» را در کنار بهترین آثار او قرار می‌دهد. این فیلم داستان خود را مدیون فیلم جنایی هنگ‌کنگی Infernal Affairs است که ۵ سال قبل از آن ساخته‌شده بود. با توجه به تمام جزییات داستان و اتفاقات آن، نمی‌توان این فیلم ساخته اسکورسیزی را اثر کم‌اهمیتی دانست.

۴- خاطرات قتل (۲۰۰۳) Memories of Murder

دومین اثر بونگ جون هو Bong Joon-ho کم از «زودیاک» نمی‌آورد. نه‌تنها داستان آن الهام گرفته از قاتل زنجیره‌ای معروف به زودیاک، در کره جنوبی است، بلکه فیلم جنایی است که در آن قدرت احساسات و نگاه دقیق را به‌خوبی نمایش داده است. در این تحقیقات دو مرد، کارآگاه محلی و کارآگاهی ماهر از سئول باهم همکاری می‌کنند. اینکه بازسازی جنایات چطور بر رابطه آن‌ها و هدف آن‌ها از کارآگاه بودن اثر می‌گذارد، باعث تأثیرگذاری فیلم «خاطرات قتل» شده است.

۳- ساعت بیست و پنجم (۲۰۰۲) ۲۵th Hour

تأثیری که واقعه ۱۱ سپتامبر بر روی فرهنگ و فیلم‌ها گذاشته، غیرقابل‌انکار است، اما هالیوود هیچ‌وقت نمی‌دانست بهترین راه برای بیان داستان‌های مرتبط با آن چیست. این فیلم جنایی ساخته اسپایک لی Spike Lee برگرفته از کتابی است که قبل از واقعه ۱۱ سپتامبر نوشته‌شده است. شروع ساخت فیلم قبل از این حادثه بود، اما لی تأثیرات آن را در فیلمش پیاده کرد و با داستانی در مورد افسوس و فقدان درباره گذشته و تلاش برای زندگی بهتر در آینده‌ای نامعلوم، فیلمی احساسی، تأثیرگذار و صادق ساخت.

۲- جایی برای پیرمردها نیست (۲۰۰۷) No Country for Old Men

برادران کوئن در این فیلم جنایی هیجان فیلم‌های تعقیب و گریز پلیسی را با فیلم‌های گانگستری وسترن ترکیب کرده‌اند و به اثری منحصربه‌فرد دست‌ یافتند؛ مانند سایر فیلم‌های آن‌ها، تمرکز فیلم بر روی جنایات نیست، بلکه توجه به عواقب آن است. «جایی برای پیرمردها نیست» بررسی کاملی در مورد تصمیم‌گیری و شرایطی که سرنوشت ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، است. جنایت اصلی نمایش داده نمی‌شود اما عواقب آن است که بیننده را در مورد تصمیمات زندگی، به فکر فرومی‌برد. به این دلایل، این فیلم در لیست بهترین آثار برادران کوئن جای دارد.

۱-زودیاک (۲۰۰۷) Zodiac

«زودیاک» فیلمی جنایی در مورد وسواس فکری است، وسواسی برای پیدا کردن حقیقت. برخلاف اکثر فیلم‌های اقتباسی، دیوید فینچر تمام جزییات فیلم را عیناً مانند کتاب نساخته است، بلکه نزدیک به دو سال را صرف تحقیق و مصاحبه برای به دست آوردن اطلاعات در مورد قاتل زنجیره‌ای معروف، زودیاک که نزدیک به ۳۰ نفر را به قتل رسانده، کرد.
فینچر داستان فیلم را مانند فیلم «همه مردان رئیس‌جمهور» All the President’s Men نقل می‌کند، با این تفاوت که در فیلم دوم، بیننده از نتیجه کار باخبر بود و تنها مشتاق دیدن روش انجام آن بود، اما در «زودیاک» تحقیقات ما را به حقیقت ناشناخته‌ای می‌رساند. تحقیقی بر مسئله وسواس فکری، نشان می‌دهد که ذهن ما، به‌عنوان بیننده، چطور برای جذب وقایع آماده‌شده است.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.

نوشته ۱۰ فیلم جنایی برتر قرن ۲۱ اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.