دو سال پیش نویسنده‌ی واشینگتن پست، جمال خاشقچی، وارد ساختمان کنسولگری در استانبول شد و هرگز از آن بیرون نیامد. گزارش‌های اولیه مبنی بر این‌که او بر خلاف میل خود در آن‌جا نگه داشته شده بود راه را برای افشای حقیقتی وحشتناک‌تر باز کرد — این‌که خاشقچی، یک تبعیدی نظام حکومتی سعودی، به قتل رسیده و از میان برداشته شده است. سازمان سیا بعدتر مشخص کرد که دستور قتل او توسط ولی‌عهد عربستان سعودی محمد بن سلمان داده شده است.
فرای این جنایت هولناک و اجتناب دونالد ترامپ از محکوم کردن علنی این اقدام محمد بن سلمان، اکثر مردم اطلاع بسیار کمی از این‌که بن سلمان که بود دارند.
قلمروی سکوت Kingdom of Silence ساخته‌ی ریک رولی راجع به این موضوع صحبت می‌کند و زندگی پیچیده‌ی او را در مستندی ۹۸ دقیقه‌ای به تصویر می‌کشد — که برای پر کردن شکاف‌های داستان‌هایی که پیرامون مرگ او شکل گرفته کافی است.
رولی دسترسی عمیقی به آن‌چه که می‌خواست به دست آورد، او شهرهای مختلف دنیا را گشت، از جمله خود عربستان سعودی، تا تکه‌های پازل روایت زندگی حرفه‌ای خاشقچی و همچنین روابطی که در حوزه‌ی سیاست ایجاد کرد که حتی تا امروز زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، را تکمیل کند.
در بررسی زندگی کاری خاشقچی از ابتدا، زمانی که او خبرنگاری بود که با مجاهدین در افغانستان سفر می‌کرد و دوست صمیمی اوساما بن لادن بود، تا پایان آن، رولی نقشه‌ای از این‌که چگونه سانسور ژورنالیستی می‌تواند انگیزه‌های دموکراسی یک ملت را یک شبه به آتش بکشد، ترسیم می‌کند.

اگر نقدهای خاشقچی از رژیم سعودی بی‌رحمانه و خشن بود، قلمرو سکوت Kingdom of Silence نشان می‌دهد که موضع‌گیری‌های او ریشه‌های عمیقی در مایوس شدنش از این رژیم داشت. او یکی از بزرگ‌ترین و پر و پا قرص‌ترین مدافعان و تمجیدکنندگان حکومت سعودی برای دنیای غرب بود؛ تا زمانی که کسانی که از او حمایت می‌کردند از مسند قدرت حذف شدند، و امید این‌که بهار عربی به سرعت سرکوب شده در سال ۲۰۱۱ بتواند الهام‌بخش آزادی‌های مدرن باشد — دست‌کم برای کسانی که در بدنه‌ی حکومت روشن‌گری می‌کردند — نابود شد.
ما در زمانه‌ای که توسط آمارها و نمادها تعریف می‌شود زندگی می‌کنیم — و متاسفانه خاشقچی در مرگ خود به هر دوی آن‌ها تبدیل شد. او نمونه ای عمومی از خطر مرگ‌آوری است که خبرنگاران را از طرف حکومت‌های سرکوب‌گر تهدید می‌کند، به جای آن‌که از کسانی که جان خود را کف دست می‌گیرند تا اطلاعات لازم را به ما برسانند، دفاع شود.
اما این ارزیابی فاقد طبیعت پیچیده‌ی روابط خاشقچی با خانواده‌ی سلطنتی سعودی است، روابطی با چنان سطحی از اعتماد که در رژیم‌های سابق صندلی‌های ردیف اول در مجامع تصمیم‌سازی در بالاترین سطوح قدرت در اختیار او قرار می‌گرفت.
سرراست‌ترین نتیجه‌گیری که مخاطب می‌تواند از قلمرو سکوت Kingdom of Silence داشته باشد این است که خاشقچی مردی بود که قلبش همیشه متعلق به ملت خود باقی ماند، بر خلاف آن‌که دولت حاکم بر آن به نقطه‌ی مقابل آن‌چه که رویایش را داشت تبدیل شد.
نوشته‌های خاشقچی که توسط ناصر فریس خوانده می‌شوند در کنار صحبت‌های کسانی که او را از نزدیک می‌شناختند، تبدیل به راهنمای تاریخچه‌ی روابط بین عربستان سعودی و ایالات متحده، مخصوصا در نقاط عطف آن، گردید.

این مطلب برگرفته از نوشته‌ی ملانی مک‌فارلند در وب‌سایت سالون است.

حال به بررسی نظر سایر منتقدین می‌پردازیم:

ریچارد روپر Richard Roeper | شیکاگو سان‌تایمز Chicago Sun-Times

مستند ارزشمند قلمرو سکوت Kingdom of Silence به ما یادآوری می‌کند که زندگی خاشقچی بسیار بیشتر از جزئیات شوکه‌کننده‌ی مرگش بود. روایت زندگی او که به شکلی سرراست و با نگاهی درست به لحاظ تاریخی و ژورنالیستی پیش می‌رود به کارگردانی ریک رولی ساخته شده است، و به همان اندازه که به روابط گاها مسموم و پیچیده‌ی میان عربستان سعودی و ایالات متحده می‌پردازد، به نقش خود این مرد هم در این میان پرداخته است.

کریس بارسانتی Chris Barsanti | پلی‌لیست The Playlist

رولی، یک کارگران کارکشته و تهیه‌کننده‌ی مستندهای پی‌بی‌اس، داستان خود را با ادیت‌های جذاب و مصاحبه‌شونده‌های مطلع، ساخته و پرداخته است. قلمرو سکوت Kingdom of Silence به خوبی توانسته از داستان زندگی خاشقچی به عنوان آینه‌ای برای انعکاس حوادث و پدیده‌های ژئوپولتیک که در طول این فیلم به آن‌ها بر می‌خوریم استفاده کند.

کوین کراست Kevin Crust | لس آنجلس تایمز Los Angeles Times

چه از نظر شما جمال خاشقچی، خبرنگار سعودی که در استانبول در سال ۲۰۱۸ به قتل رسید، ایده‌آل‌گرا باشد و چه ساده‌لوح، قلمرو سکوت Kingdom of Silenceاحساسات زیادی را در شما بر می‌انگیزد. این مستند نمایه‌ی کاملی از خاشقچی و در عین حال از روابط آمریکا با عربستان سعودی است که از روزهای جوانی او به عنوان گزارش‌گر شروع می‌شود و به منتقد خود تبعید شده که از کشورش انتقاد می‌کند، می‌رسیم.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.

نوشته نقد مستند Kingdom of Silence – نگاهی به داستان زندگی جمال خاشقچی اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.