مراحل تشکیل چشم جنین در دوران بارداری و تغییر رنگ چشم
رنگ چشم جنین در چند هفتگی
چشم جنین در رحم مادر به اندازه کافی رشد می‌کنند به نحوی که جنین می‌تواند نور، اشکال و برخی از رنگ‌ها را تشخیص دهد. هنگام تولد، نوزاد قادر به تمرکز روی اشیا و اجسامی که در فاصله 8 تا 15 اینچی او قرار گرفته‌اند خواهد بود. دقیقاً همان فاصله‌ای که در آن وقتی در آغوش شما قرار دارد، می‌تواند به صورتتان خیره شود. چقدر شگفت‌انگیز است!
رشد زود هنگام چشم
در حین رشد مغز جنین، چشمان آن به صورت دو نقطه شروع به ظاهر شدن می‌کنند. در هفته ششم حاملگی، این یاخته‌ها شروع به تو رفتن دخل سر می‌کنند و به شکل دو فنجان (حدقه‌های چشم) در می‌آیند. هرچه این دو فرورفتگی بزرگ‌تر می‌شود، اتصال آن‌ها به مغز از طریق دنباله‌های ساقه‌ای شکل که بعداً محل قرار گیری عصب بینایی می‌شوند، برقرار می‌شود.
در حدود هفته هفتم حاملگی، رشد بخش‌ها و اجزای اصلی چشم که توانایی دیدن را در انسان ایجاد می‌کنند، مثل قرنیه، عنبیه، مردمک چشم، عدسی و شبکیه چشم آغاز می‌شود و تقریباً بعد از چند هفته رشد آن‌ها کامل خواهد شد.
از هفته دهم بارداری، پلک‌های جنین شکل می‌گیرند که تا هفته بیشت و هفتم حاملگی بسته باقی می‌مانند.
و اما واقعیت شگفت‌انگیز این است که اگرچه مجاری اشکی جنین در هفته هشتم حاملگی شروع به تشکیل شدن می‌کند، تا تنها چند هفته بعد از به دنیا آمدن نوزاد به طور کامل شکل نمی‌گیرد (حتی در برخی از موارد مدت زمان بیشتری طول می‌کشد تا به تکامل برسد). این یعنی امکان تولید اشک در چند هفتگی نوزاد شما ایجاد می‌شود.
قرنیه، مردمک چشم، عنبیه، عدسی و شبکیه
قرنیه پنجره شفاف چشم رو به جهان بیرون است که در جلو چشم قرار دارد و نور به آن تابیده می‌شود.
نقطه تیره‌ای که در مرکز چشم یا در اصل در مرکز مردمک چشم قرار دارد و بخش رنگی چشم آن را احاطه کرده است میزان نوری را که به چشم می‌تابد تنظیم می‌کند. در نور زیاد و روشن، عنبیه چشم بزرگ می‌شود و مردمک چشم کوچک‌تر می‌شود چون قرار است میزان نوری که به چشم می‌رسد کمتر شود. در تاریکی، عنبیه جمع می‌شود و در نتیجه مردمک چشم بزرگ‌تر می‌شود تا نور بیشتری به چشم برسد.
وقتی نور به چشم می‌رسد، به عدسی چشم برخورد می‌کند. عدسی چشم یکی از اجزای چشم است که در پشت مردمک قرار دارد و نور را به پشت چشم هدایت می‌کند. شکل عدسی چشم با تمرکز بر روی اشیا بر اساس نزدیکی و دور بودن آن‌ها تغییر می‌کند.
ساختار لایه‌ای که در پشت چشم قرار دارد یعنی همان شبکیه چشم، از میلیون‌ها سلول حساس به نور تشکیل شده است که به نام میله‌ها (Rods) و مخروط‌ها (Cones) شناخته می‌شوند. وظیفه میله‌ها کمک به انسان برای مشاهده نور کم است در حالی که کار مخروط‌ها ایجاد امکان مشاهده رنگ‌ها است. اطلاعات دریافت شده ( نور و رنگ) در امتداد عصب بینایی به مغز می‌رسند و در نتیجه آن ما می‌توانیم تصاویری را که می‌بینیم درک کنیم.
رنگ چشم جنین و نوزاد شما
هنگام تولد، چون عنبیه کودک تازه متولد شده تعداد محدودی ملانین یا همان رنگ‌دانه‌هایی که باعث ایجاد رنگ چشم می‌شود، دارد رنگ عنبیه چشم نوزاد شما آبی یا خاکستری به نظر می‌رسد..
اما هر ماه با گذشت زمان سلول‌های موجود در عنبیه شروع به تولید ملانین بیشتر می‌کنند. رنگ چشم جنین بسته به اینکه ملانین تولید شده توسط سلول‌های عنبیه تا چه میزان افزایش یافته است، مشخص می‌شود. میزان تولید ملانین در عنبیه بسته به عواملی مثل ژن و ارث‌بری از والدین در هر فرد متفاوت است. در چشم‌های آبی، خاکستری و سبز میزان ملانین کمتر از چشمانی است که عنبیه آن‌ها قهوه‌ای رنگ است.
در 9 ماهگی، رنگ چشم جنین شما مشخص می‌شود.
بینایی کودک چگونه و کی رشد می‌کند؟
در بیست و هفتمین هفته بارداری، چشمان جنین در رحم مادر باز می‌شود و نسبت به نور واکنش نشان می‌دهد (پلک چشم باز و بسته می‌شود). اگر چراغ قوه‌ای را روی شکم خود بگیرید متوجه واکنش و پاسخ جنین از طریق حرکات موجی شکل و تکان خوردن خواهید شد.
در هفته سی‌ام باردار، مردمک چشم جنین قادر است که گشاد یا تنگ شود. این توانایی در واقع همان قابلیت مردمک برای تنظیم میزان نوری است که به چشم می‌رسد. از آنجایی که در این زمان چشم جنین بیشترین تعداد میله‌ها و مخروط‌ها را دارد، شاید جنین قادر باشد خطوط بیرونی اشکال را بدون رنگ‌ها مشاهده کند.
در سی و دومین هفته از بارداری، جنین می‌تواند روی اجسام بزرگی که در فاصله کوتاهی از او قرار دارد تمرکز کند. این توانایی تا زمانی که نوزاد به دنیا می‌آید در همین حالت، ثابت باقی خواهد ماند. در هفته 34، جنین قادر به ردیابی حرکات خواهد بود. در همین زمان میله‌های وجود در شبکیه به قدری زیاد شده‌اند که جنین بتواند اولین رنگ را که قرمز است تشخیص دهد. اما چرا اول رنگ قرمز را می‌بیند؟ رنگ قرمز همان رنگ محیط درونی رحم مادر است و به همین دلیل سلول‌های میله‌ای ابتدا برای دیدن این رنگ رشد می‌کنند.
قدرت بینایی جنین در هنگام تولد درست هم اندازه قدرت بینایی جنین در هفته 36 بارداری است. اگرچه چشمان نوزاد شما به صورت فیزیکی قادر به دیدن اجسام است اما مغز آن هنوز آمادگی پردازش همه اطلاعات دیداری ارسال شده به خود را ندارند و در نتیجه برای مدتی همه‌چیز مبهم باقی می‌ماند.
در نهایت، هرچه مسیری که بین بینایی نوزاد و مغز آن قرار دارد پیشرفت می‌کند و به بلوغ کافی می‌رسد، نوزاد قادر به دیدن رنگ‌های بیشتری خواهد بود.
از طرفی قدرت تمرکز جنین نیز افزایش می‌یابد و در کنار این توانایی درک از عمق نیز در نوزاد افزایش می‌یابد.زمانی که کودک شما روزهای 8 ماهگی خود را می‌گذارند، می‌تواند همه‌چیز را به همان خوبی که شما می‌بینید، مشاهده کند.
چه کار‌هایی باید در دوران حاملگی انجام دهید
بتا کاروتن، اصلی‌ترین ماده مغذی است که برای رشد چشم کودک نیاز است. پس در طول بارداری این ماده مغذی را مصرف کنید. بتا کاروتن در میوه‌ها و سبزیجات قرمز، زرد و نارنجی به وفور پیدا می‌شود. برای مثال شما می‌توانید.
در طول بارداری خود هویج، سیب شیرین و کدو تنبل مصرف کنید. جنین بتا کاروتنی دریافتی توسط شما را به ویتامین A تبدیل می‌کند. ویتامین A به قدرت دید کودک بسیار کمک می‌کند و از طرفی فواید زیادی برای سلامتی او دارد. ویتامین A به ترمیم بافت‌های بدن نوزاد بعد از تولد کمک زیادی می‌کند. همچنین این ویتامین برای مقابله با انواع عفونت‌ها، افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن کودک و همچنین دفع چربی‌ها بسیار مفید است.
نکته: در مدت زمان بارداری، مادر نباید رتیونل که نوعی از ویتامین A است را بیش از حد دریافت کند چون نه تنها منجر به نقایص مادرزادی برای نوزاد می‌شود بلکه باعث افزایش بیش از حد مواد سمی در کبد می‌شود. رتینول در برخی از انواع مکمل‌های ویتامینی و داروهای ضد جوش وجود دارد. البته مادر در مصرف بتا کاروتن مجاز است و می‌تواند میوه‌ها و سبزیجات قرمز، زرد و نارنجی را به هر میزان که می‌خواهد مصرف کند.
نقاط عطف و تغییرات اصلی در رشد و تکامل بینایی
مدت زمان بارداری تغییر اساسی
هفته ششم بارداری حدقه چشم در هر دو طرف سر شکل می‌گیرد
هفته هفتم بارداری رشد قرنیه، مردمک چشم، عنبیه، عدسی و شبکیه شروع می‌شود و کامل می‌شود.پ
هفته هشتم بارداری مجاری اشکی شروع به تشکیل شدن می‌کنند
هفته ده بارداری پلک چشم شکل می‌گیرد، همچنین میله‌ها و مخروط‌های شبکیه تشکیل می‌شود
هفته 27 حاملگی پلک‌ها قابلیت باز و بسته شدن پیدا می‌کنند، کودک شما نسبت به نور واکنش نشان می‌دهد ( پلک خود را باز و بسته می‌کند)
هفته 30 بارداری مردمک چشم تنگ و گشاد می‌شود و جنین خطوط محوی از اجسام را می‌بیند
هفته 32 بارداری جنین می‌تواند روی اجسام و اشیا نزدیک به خود تمرکز کند
هفته 34 بارداری جنین می‌تواند رنگ قرمز را ببیند و از طرفی قادر به ردیابی حرکت‌ها خواهد بود.
