همه چیز درباره ۲۴ فیلم بخش مسابقه اصلی هفتاد و چهارمین جشنواره کن
مجله نماوا، علی افتخاری
جشنواره فیلم کن ۲۰۲۱ در حالی شنبه‌شب ۱۷ ژوئیه (۲۶ تیر) بعد از ۱۲ روز با معرفی برندگان بخش مسابقه اصلی به کار خود پایان می‌دهد که این رویداد امسال یکی از عجیب‌ترین دوره‌های خود را پشت سر گذاشت.
دوره قبلی جشنواره دو سال پیش برگزار شد و «انگل» بونگ جون هو جایزه نخل طلایی را برد و بعدها برنده اسکار بهترین فیلم هم شد. درحالی‌که خیلی‌ها انتظار داشتند موفقیت فیلم کره‌ای، بار دیگر کن را به‌عنوان سکوی پرتاب اصلی سینمای بین‌المللی زیر ذره‌بین قرار بدهد. این اتفاق در سال ۲۰۲۰ رخ نداد، چرا که جشنواره به خاطر شیوع کووید-۱۹ نسخه فیزیکی خود را لغو کرد. ادامه بیماری همه‌گیر جهانی باعث شد کن امسال هم به روال سال‌های قبل در ماه مه برگزار نشود، و درنهایت، دوره هفتاد و چهارم با دو ماه تأخیر از سه‌شنبه ۶ ژوئیه (۱۵ تیر) شروع شد.
منطقه ساحلی فرنچ ریویرا در جنوب شرقی فرانسه، یک مکان پرطرفدار برای گردشگرهاست. ماه‌های ژوئیه و اوت در حالت عادی بهترین فرصت برای کسانی است که به تعطیلات می‌آیند و ازاین‌جهت هتل‌ها عموماً پر هستند. سال گذشته این اتفاق نیفتاد و کرونا به لحاظ اقتصادی آسیب زیادی به صنعت گردشگری منطقه وارد کرد، به‌طوری‌که بیشتر هتل‌های بلوار کروآزت در خطوط ساحلی کن ماه‌ها تعطیل بودند.
به گفته تعدادی از شرکت‌کنندگان در این دوره جشنواره کن، امسال تعداد گردشگرها بیشتر بود، اما تعداد کمتری از اهالی رسانه در این رویداد حضور داشتند. بعضی از خیابان‌ها بسیار آرام و ساکت بودند و برخی کافه‌ها نیز که در سال‌های گذشته معمولاً مملو از افراد دنیای سینما بودند، خلوت بودند.
هرچند ادامه واکسیناسیون در سراسر جشنواره به برگزارکنندگان کمک کرد، اما این دوره کن با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. هنگام نمایش تمام فیلم‌ها از ماسک استفاده می‌شد، هرچند استفاده از ماسک روی فرش قرمز الزامی نبود. مهمانان جشنواره که از خارج اتحادیه اروپا به کن سفر کرده بودند، هر ۴۸ ساعت یک بار ملزم به انجام تست بزاق کرونا بودند تا مجوز لازم برای حضور در فضاهای سربسته، بازار کن و نشست‌های خبری را داشته باشند؛ و ورود به کاخ جشنواره بدون کیوآر کد تست منفی کرونا روی تلفن همراه، امکان‌پذیر نبود.
کل این روند کمی پرزحمت و گیج‌کننده بود، اما یک پیروزی لجستیکی بزرگ برای جشنواره به همراه داشت. لیا سیدو ستاره فرانسوی که سه فیلم در بخش مسابقه اصلی داشت، تنها کسی بود که به خاطر مثبت شدن تست کووید نتوانست به کن بیاید و در مراسم اولین نمایش جهانی فیلم‌های خود شرکت کند.
امسال ۲۴ فیلم در بخش مسابقه اصلی حضور داشتند. سازندگان هشت فیلم در دوره‌های قبلی کن جایزه گرفتند و هشت کارگردان هم برای اولین بار شانس خود را برای دریافت جایزه نخل طلایی امتحان کردند؛ ضمن این که چهار کارگردان زن در بخش مسابقه اصلی رقابت کردند.
اسپایک لی کارگردان آمریکایی که در ۲۰۱۸ برای فیلم «BlacKkKlansman» جایزه بزرگ جشنواره کن را برد، رئیس داوران بخش مسابقه اصلی بود، و همکاران او شامل ماتی دیوپ کارگردان و بازیگر سنگالی-فرانسوی، جسیکا هاوسنر کارگردان و فیلمنامه‌نویس اتریشی، سونگ کانگ هو بازیگر کره‌ای، ملانی لوران بازیگر و کارگردان فرانسوی، طاهر رحیم بازیگر فرانسوی، کلبر مندونسا فیلیو کارگردان، برنامه‌ریز فیلم و منتقد برزیلی و میلن فارمر خواننده و ترانه‌سرای کانادایی بودند.
در این گزارش، فیلم‌های بخش مسابقه اصلی، بر مبنای امتیازهای منتقدان و نمایندگان رسانه‌های مختلف در وبسایت Cannes Critics Ratings، فهرست شده‌‌اند، و به سابقه حضور سازندگان آن‌ها در کن نیز اشاره شده است.
۱. «آنت» (Annette) – لئوس کاراکس (فرانسه/آلمان/بلژیک)
داستان فیلم افتتاحیه جشنواره کن امسال در لس آنجلس دوران معاصر روی می‌دهد و درباره دختر دو ساله یک استند-آپ کمدینِ جنجالی و روبه‌زوال (آدام درایور)، و یک خواننده سوپرانو با شهرتی جهانی (ماریون کوتیار) است، که استعدادی منحصربه‌فرد دارد. لئوس کاراکس سینماگر عجیب و غریب فرانسوی اولین بار در ۱۹۹۹ با فیلم «پولا ایکس» در بخش مسابقه اصلی کن حضور داشت. در ۲۰۰۸، او با فیلم سه اپیزودی «توکیو!» که دو اپیزود دیگر آن را بونگ جون هو و میشل گوندری ساختند، در بخش نوعی نگاه رقابت کرد. کاراکس در ۲۰۱۲ با «موتورهای مقدس» به بخش مسابقه اصلی برگشت. او همچنان یک فیلمساز جسور و غافلگیرکننده است که کارهایش به‌اندازه مساوی تماشاگران را دودسته و هیجان‌زده می‌کند. «آنت» یک اپرای راک عجیب و غریب است و موسیقی آن ساخته گروه پاپ-راک آمریکایی اسپارکس است.
۲. «تیتان» (Titane) – ژولیا دوکورنو (بلژیک/فرانسه)
در یک فرودگاه، پسری جوان با صورت کبود ادعا می‌کند کودکی است که یک دهه قبل ناپدید شد. هم‌زمان با پیوستن او به پدرش، چند قتل هولناک در منطقه اتفاق می‌افتد و … «خام» (۲۰۱۶) اولین فیلم بلند داستانی ژولیا دوکورنو کارگردان و فیلمنامه‌نویس فرانسوی، امواج زیادی در محافل فیلم‌های ترسناک مستقل ایجاد کرد و به خاطر نوع نگاه او به مفهوم آدم‌خواری، با تحسین برخی روبرو شد. آن فیلم در بخش جنبی هفته منتقدان کن روی پرده رفت. فیلم کوتاه «Junior» به کارگردانی دوکورنو نیز در ۲۰۱۱ در بخش هفته منتقدان به نمایش درآمد. او امسال برای اولین بار در بخش مسابقه اصلی کن رقابت کرد. اریک کان نویسنده ایندی‌وایر نوشت: «دوکورنو در “تیتان” با استفاده از لنزهای سورئال متمایز وحشت بدن را با کاوش دقیق و هوشمندانه هویتِ غیرعادی تلفیق می‌کند.»
۳. «ماشین من را بران» (Drive My Car) – ریوسوکه هاماگوچی (ژاپن)
اقتباسی از داستان کوتاه هاروکی موراکامی، درباره یک کارگردان تئاتر (هیدتوشی نیشیجیما) و همسر فیلمنامه‌نویس او (ریکی کیریشیما) که زندگی خوبی با هم دارند. یک روز همسر او ناپدید می‌شود.مرد رانندگی زن‌ها را دوست ندارد، اما راننده‌ای زن انتخاب کرده و دارد به گذشته فکر می‌کند و… ریوسوکه هاماگوچی سینماگر ژاپنی، پیش‌ازاین در ۲۰۱۸ با درام رمانتیک «Asako I & Ii» در کن حضور داشت. از «ماشین من را بران» فیلم جدید او با عباراتی چون «باردار با ایده و احساس»، «یک اقتباس ظریف و درگیرکننده»، «جستجویی غنی در روابط و تدبیر» یاد شده است. واکنش‌ها به فیلم هاماگوچی در کن بسیار خوب بود.
۴. «بدترین فرد جهان» (The Worst Person In The World) – یواکیم تریر (نروژ/سوئد/فرانسه)
یک کمدی-تراژدیِ چند‌لایه درباره یک زن جوان خلاق به نام یولیه (با بازی رناته راینس‌وه) که می‌کوشد هویت خود را در جهانی پرسرعت پیدا کند، و هم‌زمان بین دو عاشق، سرگردان مانده است. «بدترین فرد جهان» چهار سال از زندگی یولیه را دنبال می‌کند. او از این که ۳۰ ساله شده است وحشت دارد و از سوی دیگر حسادت می‌کند که دوست‌پسرش، آسكل (آندرش دانیلسن لی) که از او بزرگ‌تر است، حالا یك هنرمند موفق رمان‌های گرافیكی است. یولیه یک شب در یک مهمانی با جوانی به نام آیویند (هربرت نوردروم) آشنا می‌شود. او که می‌خواهد تغییری در زندگی خود ایجاد کند، با آسكل به هم می‌زند، اما همچنان انتخاب‌های مداوم خود را زیر سؤال می‌برد و… پیتر بردشاو منتقد گاردین درباره «بدترین فرد جهان» نوشت: «تریر که به‌خاطر فیلم‌های چالش‌برانگیز و سخت خود شهرت دارد، این بار به نوعی یک کمدی کاملاً معرکه با موضوع ارتباط خلق کرده است، و فیلم او با کارهای نورا افرون یا دیوید نیکولز قابل مقایسه است.» برای سومین بار فیلمی به کارگردانی یواکیم تریر کارگردان نروژی-دانمارکی در کن به نمایش درآمد: «اسلو ۳۱ اوت» (۲۰۱۱) برنده جایزه بخش نوعی نگاه کن شد و «پرسروصداتر از بمب‌ها» (۲۰۱۵) در بخش مسابقه اصلی روی پرده رفت و با واکنش‌های متفاوت روبرو شد.
۵. «Red Rocket» – شان بیکر (آمریکا)
تازه‌ترین ساخته شان بیکر یک کمدی سیاه بسیار سرگرم‌کننده درباره مایکی (با بازی سایمن رکس) یک ستاره فیلم‌های پورن است که روزگارش به سر آمده؛ او در ماه‌های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ در آمریکا، به شهر کوچک زادگاه خود در تگزاس برمی‌گردد، جایی که هیچ‌کس واقعاً از بازگشت او خوشحال نیست. درواقع تمام شهر علیه او هستند. مایکی در تلاش برای بازگشت پیش همسرش که از او جدا شده و مادر همسرش، مسیر خودسازی را آغاز می‌کند، تا این که عاشق زنی به نام استرابری (سوزانا سان) می‌شود که در یک مغازه دونات کار می‌کند. بیکر در سال‌های گذشته با یک رشته فیلم‌های محبوب منتقدان از جمله «Starlet»، «Tangerine» و «پروژه فلوریدا» برای خود اسم و رسمی به هم زده است. فیلم سوم در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن ۲۰۱۷ نمایش داده شد و نامزدی جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل را برای ویلم دافو به همراه داشت.
۶. «پاریس، منطقه ۱۳» (Paris, 13th District) – ژاک اودیار (فرانسه)
تازه‌ترین ساخته فیلمساز فرانسوی درباره چهار نفر است – سه زن و یک مرد – که روابط آن‌ها با یکدیگر بین دوستی و عشق رفت و برگشت دارد. فیلمنامه «پاریس، منطقه ۱۳» را سلین سیاما («پرتره یک بانو در آتش») نوشته و نوئمی مرلان ستاره آن فیلم به همراه جنی بث خواننده اصلی گروه پست پانک «سویجز» در این فیلم سیاه و سفید بازی می‌کنند. فیلم جدید ژاک اودیار از روی قصه‌های کوتاه ادرین توماین کاریکاتوریست آمریکایی ساخته شده و داستان از آمریکا به پاریس منتقل شده است. اودیار یکی از فیلمسازان محبوب کن است و امسال برای پنجمین بار در بخش مسابقه حضور داشت. اولین فیلم بلند داستانی او «ببین چطور سقوط می‌کنند» در ۱۹۹۴ در بخش هفته منتقدان کن پخش شد. دو فیلم بعدی او به موفقیت‌های بزرگ‌تری دست پیدا کردند: «یک قهرمان خودساخته» در ۱۹۹۶ جایزه بهترین فیلمنامه را برد، و «پیام‌آور» در ۲۰۰۹ جایزه بزرگ داوران را از آن خود کرد. «دیپان» به کارگردانی اودیار در ۲۰۱۵ برنده جایزه نخل طلای شصت و هشتمین دوره جشنواره شد و او و با دو فیلم «زنگار و استخوان» (۲۰۱۲) و «برادران سیسترز» (۲۰۱۸) نیز در بخش مسابقه کن حضور داشت
۷. «قهرمان» (A Hero) – اصغر فرهادی (ایران)
«قهرمان» فیلم جدید اصغر فرهادی کارگردان ایرانی در حالی آغاز می‌شود که شخصیت اصلی، رحیم (امیر جدیدی) به دلیل این که نتوانسته بدهی‌اش را پرداخت کند، در زندان به سر می‌برد. او دو روز مرخصی می‌گیرد و می‌کوشد شاکی خود را با پرداخت بخشی از بدهی متقاعد کند شکایت خود را پس بگیرد، اما اتفاقات آن‌طور که برنامه‌ریزی‌شده پیش نمی‌رود. اولین فیلم فرهادی پس از فیلم اسپانیایی‌زبان «همه می‌دانند» که فیلم افتتاحیه جشنواره کن ۲۰۱۸ بود، بار دیگر بر ساختارهای طبقاتی در ایران متمرکز شده و داستان مردی است که یک کیف پر از سکه‌های طلا پیدا می‌کند. به روش معمول فرهادی، این شخصیت در حفره‌ای طولانی و پرپیچ و خم با پیامدهای غیرمنتظره و سردرگمی‌های اخلاقی سوق داده می‌شود. محسن تنابنده، فرشته صدرعرفایی، سحر گلدوست، احسان گودرزی، علیرضا جهاندیده، صالح کریمایی، فرخ نوربخت، محمد عاقبتی و سارینا فرهادی، دیگر بازیگران نهمین فیلم فرهادی هستند که به تهیه‌کنندگی الکساندر ماله‌گی در شیراز فیلمبرداری شد.پیتر بردشاو منتقد گاردین در پیش‌بینی خود از برندگان جشنواره کن امسال، امیر جدیدی را شایسته دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد دانست. در ۲۰۱۳، «گذشته» به کارگردانی فرهادی در کن برنده جایزه بهترین بازیگر زن برای برنیس بژو شد و در ۲۰۱۶ «فروشنده» جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد جشنواره را دریافت کرد.
۸. «جزیره برگمان» (Bergman Island) – میا هانسن-لوو (برزیل/فرانسه/آلمان/مکزیک)
وقتی یک زوج فیلمساز آمریکایی (تیم راث، ویکی کریپس از فیلم «رشته خیال» پل تامس اندرسن) به جزیره‌ای می‌روند که الهام‌بخش اینگمار برگمان کارگردان سوئدی بود، به‌تدریج حس می‌کنند مرز بین واقعیت و خیال محو شده است. میا واسیکوفسکا و آندرس دانیلسن لی نیز در اولین فیلم انگلیسی‌زبان میا هانسن-لوو کارگردان تحسین‌شده فرانسوی بازی می‌کنند. «همه چی بخشیده می‌شود» اولین فیلم هانسن-لوو در ۲۰۰۷ در بخش دو هفته کارگردانان کن حضور داشت و نامزد جایزه دوربین طلایی بود. دو سال بعد، «پدر فرزندان من» در بخش نوعی نگاه رقابت کرد و جایزه ویژه داوران را برد. از «جزیره برگمان» به‌عنوان «مراقبه‌ای جذاب از داستان‌گویی و اولویت‌های زندگی» یاد شده است. فیلم جدید هانسن-لوو که یکی از بهترین و منحصربه‌فردترین صداهای حال حاضر دنیای سینماست، آثار اریک رومر و هونگ سانگ سو را تداعی می‌کند و مفهوم فیلم، تماشاگر را به یاد «کپی برابر اصل» عباس کیارستمی نیز می‌اندازد. «بهشت» (۲۰۱۴)، «آنچه در پیش است» (۲۰۱۶) و «مایا» (۲۰۱۸)، از دیگر ساخته‌های سینماگر ۴۰ ساله فرانسوی است که یکی از چهار سینماگر زن حاضر در بخش مسابقه اصلی این دوره جشنواره کن بود.
۹. «بنه‌دتا» (Benedetta) – پل ورهوفن (فرانسه/هلند)
یک راهبه (شارلوت رمپلینگ) در ایتالیای قرن هفدهم گرفتار دیدگاه‌های مذهبی و اروتیک ترسناک است. راهبه‌‌ای نوآموز به نام بنه‌دتا (ویرژینی افیرا) به صومعه می‌پیوندد و به تدریج بین دو زن یک رابطه عاشقانه بحث‌انگیز شکل می‌گیرد. پل ورهوفن کارگردان هلندی که با فیلم‌هایی چون «روبوکاپ»، «احضار کامل»، «سربازان سفینه ستاره‌پیما» و «دختران نمایشگر» برای علاقه‌مندان سینما چهره‌ای کاملا آشناست، اولین بار در ۱۹۹۲ فیلم «غریزه اصلی» را در بخش مسابقه اصلی کن داشت. او تا ۲۰۱۶ که فیلم «او» با بازی ایزابل هوپر در ۲۰۱۶ در این بخش نمایش داده شد، به کن بازنگشت و امسال با فیلم جنجالی «بنه‌دتا» برای سومین بار در جشنواره رقابت کرد. «بنه‌دتا» در کن طرفداران خود را داشت، ازجمله برخی که آن را به‌عنوان یک لذت گناه‌آلود پذیرفتند و دیگران که روش کارگردان ۸۲ ساله را در ترکیب موضوعات پیچیده با سرگرمی‌های سوزان، تحسین کردند، اما خیلی از تماشاگران هم فیلم را بیش‌ازحد احمقانه و پر از مشکل ارزیابی کردند. فیلم از روی کتاب غیر داستانی «اعمال بی‌شرمانه: زندگی یک راهبه لزبین در ایتالیای عصر رنسانس» ساخته شده است. اگرچه «بنه‌دتا» قبل از همه‌گیری فیلمبرداری شد، اما شیوع طاعون بخشی از پی‌رنگ است. ورهوفن اشاره کرد فیلم جدید او از زمان پایان تولید، به شکلی روزافزون حالتی پیش‌گویانه پیدا کرد.
۱۰. «کوپه شماره ۶» (Compartment No. 6) – یوهو کوسمانن (روسیه/فنلاند)
دومین فیلم بلند داستانی یوهو کوسمانن فیلمساز فنلاندی از روی رمانی نوشته روسا لیکسوم ساخته شده و داستان یک زن فنلاندی را روایت می‌کند که از یک رابطه عاشقانه در مسکو فرار می‌کند، و در کوپه یک قطار کوچک که راهی بندر مورمانسک در قطب شمال است، با یک معدنچی روسی آشنا می‌شود. برخورد غیرمنتظره در طول سفر طولانی باعث می‌شود سرنشینان کوپه شماره ۶ با حقایق مهمی درباره ارتباط انسانی روبرو شوند. شرکت سونی پیکچرز کلسیکس در روزهای برگزاری جشنواره حق پخش «کوپه شماره ۶» را در آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپای شرقی، آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه کسب کرد. برای اولین بار بود فیلمی به کارگردانی کوسمانن در بخش مسابقه اصلی رقابت کرد. دو فیلم کوتاه او، «Roadmarkers» در ۲۰۰۸ و «رنگ‌فروش‌ها» در ۲۰۱۰ در بخش مسابقه سینه‌فونداسیون رقابت کردند و فیلم دوم جایزه اصلی را برد. «شادترین روز زندگی اولی ماکی» اولین فیلم بلند داستانی کوسمانن در ۲۰۱۶ جایزه اصلی بخش نوعی نگاه کن را از آن خود کرد.
۱۱. «گزارش فرانسوی» (The French Dispatch) – وس اندرسن (آمریکا)
وس اندرسن در تازه‌ترین ساخته خود مانند بسیاری از فیلم‌های قبلی‌اش ستاره‌های مختلفی را گرد هم آورده است. تیموتی شالامه، تیلدا سوئینتن، سرشا رونان، بیل موری، جفری رایت، فرانسیس مکدورمند، الیزابت ماس، بنیسیو دل تورو، ویلم دافو، آدرین برودی، لیا سیدو، کریستوف والتس، اوئن ویلسن، جیسن شوارتزمن، آنجلیکا هیوستن و خیلی‌های دیگر در «گزارش فرانسوی» بازی می‌کنند. این فیلم قرار بود سال گذشته در بخش رسمی جشنواره کن به نمایش درآید، اما به خاطر لغو جشنواره این اتفاق نیفتاد. «گزارش فرانسوی» سه خط داستانی متفاوت با پالت رنگ و نسبت ابعاد متفاوت را پی می‌گیرد و داستان آن در دفتر یک روزنامه آمریکایی در شهری خیالی در فرانسه روی می‌دهد. از «گزارش فرانسوی» به‌عنوان «نامه عاشقانه به خبرنگاران» یاد شده است. به گفته بسیاری از کسانی که «گزارش فرانسوی» را در کن دیدند، فیلم جدید اندرسن یک اثر بصری و کلامی جالب به سبک بسیار متمایز و عجیب و غریب همیشگی اوست و در پایان اولین نمایش با تشویق نه دقیقه‌ای روبرو شد که قابل توجه بود. با این حال، برخی منتقدان با این استدلال که نمونه‌های شبیه «گزارش فرانسوی» را قبلا بیش از حد از اندرسن دیده‌اند، از آن رو برگرداندند. درحالی‌که اندرسن یک فیلمساز مشهور در سراسر جهان است، «گزارش فرانسوی تنها دومین فیلم او است که در بخش مسابقه اصلی کن بازی می‌کند. اولین فیلم او در این بخش «قلمرو طلوع ماه» در سال ۲۰۱۲ بود.
۱۲. «خاطره» (Memoria) – آپیچاتپونگ ویراستاکول (کلمبیا، فرانسه، آلمان، مکزیک، تایلند، بریتانیا)
یک زن اسکاتلندی به نام جسیکا (تیلدا سوئینتن) مقیم مدلین در کلمبیا است. او در حرفه باغبانی مشغول کار است و با گل‌فروشی زندگی خود را می‌گذراند. جسیکا برای دیدن خواهرش کارن و همسر او خوان به بوگوتا می‌رود. کارن به دلیل یک مشکل تنفسی مرموز در بیمارستان بستری است. یک شب، جسیکا با صدایی عجیب و غریب از خواب بیدار می‌شود. چه اتفاقی افتاده است؟ جسیکا خیلی زود شروع به تصور شکل ظاهری این صداهای مرموز می‌کند و… آپیچاتپونگ ویراستاکول فیلمساز مشهور تایلندی یکی دیگر از چهره‌های آشنا در جشنواره کن است. «ارادتمند شما» به کارگردانی او در ۲۰۰۲ جایزه اصلی بخش نوعی نگاه را برد، و فیلم بعدی او «بیماری گرمسیری» در ۲۰۰۴، برنده جایزه داوران بخش مسابقه اصلی شد. او در ۲۰۰۷ به همراه پنج کارگردان دیگر در تیم کارگردانی «موقعیت جهان» بود که در بخش دو هفته کارگردان نمایش داده شد. او در ۲۰۱۰ برای «عمو بونمی که می‌تواند زندگی‌های گذشته خود را به یاد بیاورد» جایزه نخل طلای جشنواره کن را دریافت کرد و در ۲۰۱۵ با «گورستان شکوه» به بخش نوعی نگاه برگشت. «خاطره»اولین فیلم ویراستاکول است که خارج از تایلند فیلمبرداری شد. او که پیشگام «سینمای کند» در دوران معاصر است، به دیالوگ تکیه نمی‌کند، در عوض با استفاده از تصاویر متفکرانه و ساختارهای داستانی، تماشاگران را به درون یک خلسه سوق می‌دهد.
۱۳. «بی‌قرار» (The Restless) – ژواکیم لافوس (بلژیک/لوکزامبورگ/فرانسه)
دامیان (دامیان بونار) یک هنرمند و نقاش است که روز به روز بیشتر موفق می‌شود. او با لیلا (لیلا بختی)، مرمتگر اسباب و اثاثیه عتیقه ازدواج کرده است. آن‌ها عاشقانه همدیگر را دوست دارند. دامیان و لیلا یک پسر کوچک دارند که پدر پرشور، سرزنده و فوق‌العاده ویری خود را دوست دارد. اما همچنین یاد می‌گیرد کمی نسبت به تغییرات خلق و خوی پدرش محتاط باشد. واقعیت این است که دامیان دچار اختلال دو قطبی است و همسرش آموخته با آن کنار بیاید، اما… «بی‌قرار» فیلمی غم‌انگیز و دردناک است که تماشاگر را در ناامیدی می‌چرخاند، اما هیچ‌وقت به زمین نمی‌زند. به گفته برخی از منتقدان، هرچند فیلم از نظر روایی، هرگز هیچ یک از شخصیت‌ها یا روابط خود را توسعه نمی‌دهد، اما نقش‌آفرینی‌های کاملاً صمیمانه دو بازیگر اصلی، جلوه‌ای معتبر به فیلم داده است. ژواکیم لافوس کارگردان بلژیکی برای اولین بار در بخش مسابقه اصلی کن حضور داشت. «درس‌های خصوصی» او به کارگردانی او در ۲۰۰۸ در بخش دو هفته کارگردانان و «بچه‌های ما» در ۲۰۱۲ در بخش نوعی نگاه نمایش داده شد.
۱۴. «شکاف» (The Divide) – کاترین کورسینی (فرانسه)
داستان «شکاف» در یک شب در بخش اورژانس اتفاق می‌افتد. دو زن که می‌خواهند از هم جدا شوند، در بیمارستان هستند. از یک سو، پرسنل بیمارستان از زیاد بودن ساعت کار خود شاکی هستند و از سوی دیگر، همان شب، بیرون بیمارستان، اعتراض‌های جلیقه‌زردها به اوج خود می‌رسد و…«شکاف» یک کمدی شبه تاریک مملو از هرج و مرج واقعی است، و قطعاً ازنظر روایت و لحن بلندپروازانه جلوه می‌کند، هرچند برخی منتقدان، فیلم را سنگین و از نقطه دید روایت داستان، کمی به‌هم‌ریخته توصیف کردند.کاترین کورسینی سینماگر فرانسویاولین بار در ۲۰۰۱ فیلم «La Répétition» را در بخش مسابقه اصلی کن داشت. او در ۲۰۱۲ با فیلم «سه دنیا» به کن برگشت و این بار در بخش نوعی نگاه رقابت کرد.
۱۵. «نیترام» (Nitram) – جاستین کرزل (استرالیا/بریتانیا)
فیلم جدید جاستین کرزل کارگردان استرالیایی، وقایع زندگی جوانی آشفته به نام نیترام (کیلب لندری جونز) را بررسی می‌کند – که در ۱۹۹۶ عامل قتل عام بندر آرتور در تاسمانی، استرالیا بود که در نتیجه آن ۳۵ نفر جان خود را از دست دادند – و قوانین استرالیا در زمینه کنترل اسلحه را مورد پرسش قرار می‌دهد. نیترام در دنیای انزوای اجتماعی گرفتار شده است. او هنوز با پدر و مادرش زندگی می‌کند و به نظر نمی‌رسد بتواند از رکود خارج شود، تا این که با زنی منزوی که وارث ثروت زیادی است، دوست می‌شود. به تدریج بین آن‌ها رابطه‌ای عجیب و غریب به سبک فیلم «هارولد و ماد» هال اشبی شکل می‌گیرد پس‌ازآن که رابطه آن‌ها تیره می‌شود، عصبانیت و کینه نیترام اوج می‌گیرد و از نقطه بازگشت خارج می‌شود. نقش زن وارث در فیلم را اسی دیویس بازی می‌کند.جودی دیویس و آنتونی لاپاگلیا از دیگر بازیگران «نیترام» هستند. کرزل که فیلم‌های «سرگذشت واقعی دار و دسته کلی» و «اساسینز کرید» را در کارنامه دارد، برای سومین بار در جشنواره کن شرکت کرد. اولین فیلم بلند داستانی او، «شهر برفی» در بخش هفته منتقدان به نمایش درآمد و شانس دریافت جایزه دوربین طلایی را هم داشت. او اولین بار در ۲۰۱۵ با درام تاریخی «مکبث» با بازی مایکل فاسبندر و ماریون کوتیار، در بخش مسابقه اصلی حضور داشت.
۱۶. «همه چیز خوب پیش رفت» (Everything Went Fine) – فرانسوا اوزون (فرانسه)
تازه‌ترین ساخته فرانسوا اوزون داستان یک پدر پیر (آندره دوسولیه) را روایت می‌کند که پس از یک سکته مغزی فلج‌کننده، از دخترش (سوفی مارسو) می‌خواهد به او کمک کند به زندگی خود پایان دهد. داستان «همه چیز خوب پیش رفت» که عمدتاً در یک بیمارستان اتفاق می‌افتد، ممکن است شورانگیزترین موضوع در یک سالِ مملو از پیچ و تاب‌های جسورانه‌تر در داستان‌گویی، نباشد. بااین‌حال، فیلم در کن به‌خوبی مورد توجه تماشاگران و منتقدان قرار گرفت و دسترسی عاطفی آن به تماشاگر به‌عنوان یک نقطه قوت اصلی مطرح شد. اوزون یکی از پرکارترین و همه‌فن‌حریف‌ترین فیلمسازانی است که امروز در فرانسه کار می‌کند. او به‌طور منظم در بخش مسابقه اصلی کن حضور داشته است. «همه چیز خوب پیش رفت» پنجمین فیلم او در کن بود. اوزون در ۲۰۰۳ فیلم «استخر شنا» را در بخش مسابقه اصلی داشت، و در ۲۰۰۵ با «زمانی که باقی می‌ماند» در بخش نوعی نگاه رقابت کرد. او در ۲۰۱۳ «جوان و زیبا» و در ۲۰۱۵ «عاشق دوگانه» را در بخش مسابقه اصلی به نمایش گذاشت.
۱۷. «آنفولانزای پتروف» (Petrov’s Flu) – کیریل سربرنیکوف (فرانسه/آلمان/روسیه/سوئیس)
در روسیه‌ی پس از اتحاد جماهیر شوروی، یک هنرمند داستان‌های مصور که آنفولانزا گرفته است، در یک پیاده‌روی طولانی با دوستش ایگور همراه می‌شود، و خود را بین واقعیت و خیال سرگردان می‌یابد. «آنفولانزای پتروف» که نگاهی ماجراجویانه و تجربی به یک کاریکاتوریست فراموش‌کار و خانواده او دارد، در کن با استقبال روبرو شد. «آنفولانزای پتروف» سومین حضور کیریل سربرنیکوف در کن بود. او اولین بار در ۲۰۱۶ با فیلم «دانشجو» در بخش نوعی نگاه حضور داشت، و در ۲۰۱۸ با فیلم «تابستان» در بخش مسابقه اصلی رقابت کرد. کارگردان روس آن سال در مسکو در بازداشت خانگی بود. او هنگام فیلمبرداری «تابستان» به اتهام کلاه‌برداری بازداشت و مجبور شد تدوین فیلم را به‌تنهایی و بدون این که قادر به ارتباط به بازیگران و دیگر عوامل فیلم باشد، انجام بدهد. مقامات روسی در آن زمان گفتند پرونده سربرنیکوف هیچ ربطی به سانسور ندارد، با این حال، بازیگران و عوامل فیلم در مراسم فرش قرمز فیلم «تابستان» به نشانه اعتراض به حضور نداشتن سربرنیکوف، پلاکاردی سفید در دست گرفتند که نام او روی آن نوشته شده بود. سربرنیکوف امسال هم نتوانست در کن شرکت کند، چرا که اجازه خروج از کشورش را ندارد.
۱۸. «ریتم‌های کازابلانکا» (Casablanca Beats) – نبيل عيوش (مراکش)
چند جوان که در محله فقیرنشین سیدی مؤمن در کازابلانکا، مراکش زندگی می‌کنند، به تشویق معلم جدید خود که قبلا رپر بوده است، در یک پروژه فرهنگی شرکت می‌کنند، پروژه‌ای که آن‌ها را تشویق می‌کند با استفاده از هیپ هاپ تفکرات خود را بیان کنند. نبيل عيوش کارگردان مراکشی که حدود ۳۰ سال است فیلم می‌سازد، با «ریتم‌های کازابلانکا» برای اولین بار در بخش مسابقه اصلی رقابت کرد. پیش‌ازاین دو فیلم او در بخش رسمی نمایش داده شد: «اسب‌های خدا» که در ۲۰۱۲ در بخش دو هفته کارگردانان بود، و «خیلی دوست‌داشتنی» که در ۲۰۱۵ در بخش دو هفته کارگردان روی پرده رفت. «ریتم‌های کازابلانکا» او شباهت زیادی به فیلم فرانسوی «كلاس» دارد كه در ۲۰۰۸ خیلی دیر به فهرست فیلم‌های بخش مسابقه اصلی کن اضافه شد و جایزه نخل طلا را از آن خود كرد. بسیاری از شرکت‌کنندگان در آن پروژه، در «ریتم‌های کازابلانکا» نقش نسخه‌های داستانی خود را بازی می‌کنند، و رویکرد شبه مستند فیلم و شیوه‌ای که برای نشان دادن تصویری از زندگی واقعی در یک چارچوب الهام‌بخش ارائه می‌دهد، مورد ستایش قرار گرفته است. منتقدان در عین حال، فیلم را «انجمن شاعران مرده» مقایسه کرده‌اند.
۱۹. «زانوی احد» (Ahed’s Knee) – ناداو لاپید (اسرائیل/فرانسه)
یک فیلمساز (با بازی نور فیبک) در اسرائیل خود را بین دو نبرد قرار می‌دهد: یکی علیه تهدید استبداد و دیگری علیه مرگ یک مادر. ناداو لاپید کارگردان اسرائیلی پیش‌ازاین فقط یک بار در سال ۲۰۰۶ با فیلم «دوست دختر امیل» در بخش مسابقه سینه‌فونداسیون کن حضور داشت. او پس از «واژه‌های هم‌معنا» که در ۲۰۱۹ برنده جایزه خرس طلای جشنواره برلین شد، حالا با فیلم «زانوی احد» بار دیگر نگاهی سوزان به پارادوکس‌های هویت اسرائیلی دارد. به گفته برخی منتقدان، رویکرد تکان‌دهنده و مبتکرانه لاپید، درام جدید او را غافلگیرکننده و مبتکرانه ساخته است، هرچند رویکرد گسیخته و سبک روایی سرگردان فیلم برای برخی مناسب نیست.
۲۰. «زبان‌ها، پیوندهای مقدس» (Lingui, the Sacred Bonds) – محمد صالح هارون (فرانسه/چاد/آلمان/بلژیک)
یک زن ۳۰ ساله مسلمان در یک دهکده سنتی کوچک متوجه می‌شود دختر ۱۵ ساله‌اش باردار است و از هر راه ممکن برای سقط جنین دختر نوجوان خود استفاده می‌کند. این مسئله آن‌ها را در یک وضعیت غیرممکن قرار می‌دهد، چرا که در اجتماع بسته آن‌ها سقط جنین غیرقانونی است. موضوع سنگین فیلم، به‌خوبی با رویکرد مصمم محمد صالح هارون نسبت به درام ادغام می‌شود، و عمیق‌تر شدن پیوند مادر و دختر در شرایط دشوار، تنش داستان را در کل کار حفظ می‌کند. هارون که اصالتاً اهل چاد است، اما اکنون در فرانسه زندگی می‌کند، چهارمین حضور خود را در جشنواره کن تجربه کرد. «پدر ما» به کارگردانی او در ۲۰۰۲ در بخش دو هفته کارگردانان به نمایش درآمد. «مردی که فریاد می‌زند» در ۲۰۱۰ “یک مرد جیغ” موفق به دریافت جایزه داوران شد، و او در ۲۰۱۳ با «Grisgris» در بخش مسابقه اصلی حضور داشت.
۲۱. «داستان همسر من» (The Story of My Wife) – ایلدیکو انیدی (مجارستان/فرانسه/آلمان/ایتالیا)
لیا سیدو و لویی گارل در درام تاریخیِ انگلیسی‌زبان «داستان همسر من» تازه‌ترین ساخته ایلدیکو انیدی فیلمساز مجارستانی بازی می‌کنند. فیلم از روی رمانی نوشته میلان فورست ساخته شده و داستان آن در دهه ۱۹۲۰ در پاریس روی می‌دهد. در یک کافه، یک ناخدای کشتی (گارل) که حس می‌کند همسرش (سیدو) به او خیانت می‌کند، با یکی از دوستان خود شرط می‌بندد، با اولین زنی که وارد کافه شود، ازدواج کند. «داستان همسر من» با وجود جزئیات تاریخی جالب، در کن خیلی مورد استقبال قرار نگرفت. اولین بار بود که انیدی در بخش مسابقه اصلی کن شرکت کرد، و همچنین اولین بار بود که او از سال ۱۹۸۹ تاکنون در جشنواره حضور داشت. در آن سال، «قرن بیستم من» اولین فیلم بلند داستانی انیدی جایزه دوربین طلایی جشنواره کن را برای او به همراه داشت. انیدی که متولد ۱۹۵۵ در بوداپست است، در ۲۰۱۷ با فیلم «بر جسم و روح» جایزه خرس طلای بهترین فیلم جشنواره برلین را از آن خود کرد. آن سال، پل ورهوفن رئیس داوران بخش مسابقه بین‌الملل بود.
۲۲. «سه طبقه» (Three Floors) – نانی مورتی (ایتالیا/فرانسه)
فیلم جدید نانی مورتی سینماگر کهنه‌کار ایتالیایی سه خانواده را بررسی می‌کند که در سه آپارتمان مختلف در یک جامعه طبقه بالا زندگی می‌کنند. «سه طبقه»بسیاری از دل‌‌مشغولی‌های اصلی فیلم‌های قبلی او را زنده می‌کند. فیلم با اقتباس از رمان اشکول نوو نویسنده اسرائیلی ساخته شده است. محل وقوع داستان به رم منتقل شده و فیلم سه داستان جداگانه را دنبال می‌کند: مردی جوان که در حالت مستی در یک حادثه رانندگی زنی را می‌کشد، و والدین خود را – که هر دو قاضی‌های موفق هستند- به یک تقابل اخلاقی عمیق می‌کشاند؛ مادری جوان که شوهرش او را نادیده می‌گیرد؛ و مصائب پیرمردی که مراقبت از یک کودک خردسال را بر عهده دارد، اما خودش در راه خانه گم می‌شود. رشته‌های روایی متفاوت فیلم به هم متصل نمی‌شوند، و منتقدان عمدتاً تحت تأثیر حال و هوای عجیب داستان‌ها و اجرای ناخوشایند آن‌ها قرار نگرفته‌اند. مورتی بیشترین سابقه حضور در جشنواره کن را در بین همه شرکت‌کنندگان در بخش مسابقه اصلی امسال کن داشت. او اولین بار در ۱۹۷۸ با «Ecco Bombo» برای دریافت جایزه نخل طلای کن رقابت کرد. مورتی در ۱۹۹۳ برای «خاطرات عزیز» برنده جایزه بهترین کارگردان شد. او در ۱۹۹۸ فیلم «آوریل» را در بخش مسابقه اصلی داشت و در ۲۰۰۱ برای فیلم ویرانگر «اتاق پسر» جایزه نخل طلای جشنواره را برد. سه فیلم آخر او که در کن روی پرده رفتند، همه در بخش مسابقه اصلی بودند: «کیمن» در ۲۰۰۶، «ما یک پاپ داریم» در ۲۰۱۱، و «مادر من» در ۲۰۱۵.
۲۳. «فرانس» (France) – برونو دومون (فرانسه، ایتالیا، آلمان، بلژیک)
لیا سیدو در فیلم جدید برونو دومون نقش فرانس دو مور یک گوینده خبر معروف را بازی می‌کند که بین موقعیت شغلی و زندگی شخصی خود در نوسان است، و تصادفی هولناک با یک موتورسوار او را کلاً به هم می‌ریزد. درحالی‌که برخی از تماشاگران از پیش فرض کلی فیلم و نقش اصلی سیدو که امسال با فیلم‌های خود در همه جای کن بود، لذت بردند، اما «فرانس» تا حد زیادی به عنوان یک کیسه مخلوط از تغییر لحن و احساسات کمتر محقق‌شده، در نظر گرفته شد. «فرانس» نوعی تولید فرانسوی است که می‌خواهد از بستر کن راه خوبی در بازار بین‌المللی پیدا کند، اما به نظر نمی‌رسد فراتر از مرزهای خود بتواند تماشاگران را هیجان‌زده کند. «فرانس» که بلانش گردن و بنژامن بیوله نیز در آن بازی می‌کنند، هشتمین فیلم دومون است كه اولین بار در دنیا در جشنواره كن به نمایش درمی‌آید. اولین فیلم بلند او «زندگی عیسی»در ۱۹۹۷ در کن روی پرده رفت و در بخش دوربین طلایی تقدیر شد. دو فیلم بعدی او نیز در کن نمایش داده شدند: «انسانیت» در ۱۹۹۹ و «فلاندر» در ۲۰۰۶؛ فیلم دوم جایزه بزرگ جشنواره را برد. او تا پیش از «فرانس» آخرین بار فیلم سورئالیستی «خلیج اسلک» را در ۲۰۱۶ در بخش مسابقه اصلی داشت. دومون همچنین در ۲۰۱۱ فیلم «بیرون از شیطان» را در بخش خارج از مسابقه و در ۲۰۱۹ فیلم «ژاندارک» را در بخش نوعی نگاه داشت که فیلم دوم تقدیر شد.
۲۴. «روز پرچم» (Flag Day) – شان پن (آمریکا)
در دهه ۱۹۹۰، یک پدر برای این که دخترش را بزرگ کند، زندگیِ دوگانه‌ای در پیش می‌گیرد: یکی به عنوان مردی شریف و دیگری به عنوان یک جاعل و کلاه‌بردار. پن سال‌هاست به عنوان بازیگر و کارگردان در جشنواره کن محبوبیت دارد. او در ۱۹۹۷ با فیلم «او چنین دل‌فریب است» برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره شد. اولین تجربه کارگردانی پن در سال ۲۰۰۱ با فیلم «قول» با بازی جک نیکلسن رقم خورد، و دومین فیلم او در مقام کارگردان «آخرین چهره» در سال ۲۰۱۶ بود. هر دو فیلم در بخش مسابقه اصلی کن حضور داشتند. درمورد فیلم دوم، اوضاع چندان خوب پیش نرفت؛ و گفته شد «آخرین چهره» بود، قبل از دعوت به جشنواره حتی به‌طور کامل برای هیئت انتخاب به نمایش درنیامده بود. «روز پرچم» فیلم جدید پن، با بازی خودش و دخترش دیلن پن، فیلم بسیار بهتری است. فیلم بر اساس خاطرات جنیفر ووگل که در ۲۰۱۴ منتشر شد، ساخته شده و درباره یک زن جوان است که باید با رفتارهای مجرمانه پدرش کنار بیاید، درحالی‌که با احساسات متضاد خود و تکامل بلندپروازی‌های شخصی و شغلی خود درگیر است. تماشاگران جشنواره خیلی تحت تاثیر «روز پرچم» قرار نگرفتند و فیلم در میان ۲۴ فیلم بخش مسابقه اصلی کمترین امتیاز را از منتقدان گرفته است، اما حداقل نقش‌آفرینی‌های قدرتمند و کیفیت صمیمانه هسته اصلی درام، مورد تأیید قرار گرفت. گروهی آن را پروژه‌ای متکبرانه توصیف کردند، چون پن هم فیلم را کارگردانی کرد، هم در آن بازی کرد، و هم نقش دختر را به دختر خودش داد. گروهی نیز فیلم را بسیار تماشایی و حضور پن در آن را به سبک ستاره‌های قدیمی هالیوود توصیف کردند.
نوشته همه چیز درباره ۲۴ فیلم بخش مسابقه اصلی هفتاد و چهارمین جشنواره کن اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.
