«۴۵ سال»، شارلوت رمپلینگ و داستان تاثیرگذار یک زوج سالخورده
مجله نماوا، ترجمه: علی افتخاری
درام بریتانیایی «۴۵ سال» (45 Years) به کارگردانی اندرو هی یکی از تحسینشدهترین فیلمهای سال ۲۰۱۵ بود. اولین نمایش جهانی فیلم در شصت و پنجمین دوره جشنواره برلین بود که با دو جایزه بازیگری برای ستارههای آن همراه بود. شارلوت رمپلینگ جایزه خرس نقرهای بهترین بازیگر زن را برد و تام کورتنی برنده جایزه خرس نقرهای بهترین بازیگر مرد شد.
این دو نقش زن و شوهری را بازی میکنند که آماده میشوند چهل و پنجمین سالگرد ازدواج خود را جشن بگیرند، اما همزمان با خبر تلخی مواجه میشوند که مسیر زندگی آنها را برای همیشه تغییر میدهد.
نقش رمپلینگ در «۴۵ سال»، اولین نامزدی اسکار بهترین بازیگر زن را برای او به همراه آورد. بازیگرِ حالا ۷۵ ساله همچنین برای کار خود در این فیلم برای دومین بار در جوایز فیلم اروپا برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد. (او در ۲۰۰۳ برای «استخر شنا» به کارگردانی فرانسوا اوزون اولین جایزه را گرفت).
او با نقشآفرینیهای بهیادماندنی در فیلمهایی مانند «غروب خدایان» یا «نفرینشدگان» (۱۹۶۹)، «نگهبان شب» (۱۹۷۴)، «خاطرات هتل استارداست» (۱۹۸۰) و «حکم دادگاه» (۱۹۸۳)، یکی از بااستعدادترین بازیگران نسل خودش است. رمپلینگ از اولین فیلمش «Georgy Girl» به کارگردانی سیلویو ناریتزانو در ۱۹۶۶ یکی از چهرههای مهم عرصه بازیگری در اروپا بوده و در فیلمهای آمریکایی نیز بهدفعات بازی کرده است. اولین فیلم هالیوودی او «بدرود، خوشگل من» (۱۹۷۵) بود که در آن در کنار رابرت میچم نقشآفرینی کرد.
رمپلینگ چهار سال پس از موفقیت در جشنواره برلین، جایزه خرس طلای افتخاری یک عمر دستاورد این جشنواره را نیز دریافت کرد. دیتر کاسلیک مدیر وقت برلیناله، از او بهعنوان «نمادی از سینمای نامتعارف و هیجانانگیز» یاد کرد.
رمپلینگ که در فرانسه، جایی که بیشتر وقت خود را میگذراند، با عنوان «افسانه» شناخته میشود، در این گفتوگو درباره فیلم «۴۵ سال» که با اقتباس از داستانی کوتاه نوشته دیوید کنستانتین ساخته شد و جزر و مد نقشهای جالب برای زنان صحبت کرده است.
«۴۵ سال» یک ازدواج در بحران را بررسی میکند، زمانی که پس از سالها جسد یک عاشق سابق پیدا میشود، اما عامل شتابدهنده میتوانست هر چیزی باشد، اینطور نیست؟
آنچه پیش میآید هر چیزی میتواند باشد. واقعاً شکننده است. وقایع میتوانند بهطور ناگهانی اتفاق بیفتند، اتفاقی که میتواند در زندگی هر یک از ما رخ میدهد و همه تا وقتی اتفاق نیفتاده به آن فکر نمیکنیم. تنها در آن صورت است که احساس میکنیم چگونه میتواند ما را کاملاً گیج کند. «۴۵ سال» همین داستان زیبا و در عین حال ساده یک زوج است که رابطه خود را بهخوبی پیش بردهاند. هیچکس نمیتواند ۴۵ سال را بدون داشتن انواع فراز و نشیبها سپری کند و آنها در این سن و سال هنوز کاملاً احساس جوانی و سالم بودن را دارند و احتمالاً هر دو در حرفههای خود بازنشسته شدهاند؛ و سپس این اتفاق میافتد و مانند تمام کارهای ناتمام است که وقتی در زندگی پیش میروید به گوشههای قلب خود میکشانید و با خود میگویید، «من واقعاً نمیتوانم با این موضوع کنار بیایم». اغلب، حتی آگاهانه این کار را انجام نمیدهید. ما فقط چیزها را کنار میزنیم و به راه خود ادامه میدهیم، چون باید ادامه دهیم.
خارقالعاده است که پس از ۴۵ سال، آن مانع هرگز کاملاً فروکش نمیکند. آنها هرگز آن سطح از صداقت را با هم پیدا نمیکنند.
شاید ما این کار را نکنیم، یا شاید همزمان با بزرگ شدن و پیر شدن، درحالیکه برای خودمان اطلاعاتی درمورد زندگی به دست میآوریم، مراحل مختلف درک را طی کنیم. ما هنوز در همان رابطه قرار داریم، اما اطلاعات دیگری درمورد احساسمان نسبت به متفاوت شدن چیزها به دست میآوریم. دیگر آدم سابق نیستیم. هیچکس مثل قبلش نمیماند. انسانها این کار را نمیکنند. ما دائماً در حال تکامل هستیم و اغلب اوقات، دوست داریم تکامل را متوقف کنیم و بهنوعی روی چیزها سرپوش بگذاریم، اما مطمئنم آن چیزها میآیند و یقه ما را میگیرند. همانطور که این فیلم ثابت میکند، اتفاقی میافتد و شما کاملاً برای آن آماده نیستید.
یکی از نشانههای بازیگری فوقالعادهای این است که میتوانید بین دیالوگها با کلماتی که نمیگویید با تماشاگر ارتباط برقرار کنید و «۴۵ سال» بین دیالوگها قدم برمیدارد. آیا این چالش تلویحا خود را در نقشآفرینی شما نشان میدهد؟
فکر میکنم باید بخواهید این کار را انجام دهید. باید احساس کنید که میتوانید این کار را انجام دهید. همچنین باید به دنبال کاری باشید که بتوانید با انجام آن آزمایش کنید و ببینید جواب میدهد یا خیر، چون لزوماً واضح نیست چنین اتفاقی بیفتد. بین چهره یک بازیگر و آنچه احساس میکند رابطهای وجود دارد که ممکن است لزوماً از طریق صفحه نمایش ترجمه نشود. حتی اگر واقعاً افکار و احساسات شخصیت خود را احساس کنید، ممکن است به روشی منطقی که عملاً طنینانداز باشد، نتوانید آن را منتقل کنید. من واقعاً مجذوب آن سمت از دنیای بازیگری هستم. به نظر میرسید این نقش برای من بهتر از نقشهای بهمراتب پرطمطراق است که به دلایلی همیشه از آنها وحشت دارم. به نظر نمیرسد آن جور نقشها چندان مناسب من باشد.
داشتن یک تیم عالی در کنار شما نیز مهم است؟
کاملا و در عین حال تا حد زیادی به دیدگاه کارگردان و این که چگونه میخواهد به آن نقطه برسد، بستگی دارد. اندرو کاملاً تعجب کرده بود که چهره من بی آن که نیاز به دیالوگ باشد تا چه حد گویاست و وقتی با ما بیشتر آشنا شد دیالوگهای زیادی از ده یا پانزده صحنه پرحرف را حذف کرد چون ضرورتی نداشت. واقعاً به آن نیاز نداشتیم. برای درک موضوع لازم نبود حرفهای زیادی زده شود.
نتیجه این کار یک نوع فیلم آرام توام با تفکر است. اغلب با چنین داستانهایی روبرو نمیشویم، اما من فکر میکنم این چیزی است که مردم با «۴۵ سال» با آن ارتباط برقرار میکنند.
تصور میکنم اینطور باشد، چون پس از اولین نمایش فیلم در جشنواره برلین، خیلی سریع با آن ارتباط برقرار شد. بلافاصله احساس کردیم چیزی در حال رخ دادن است – مردم واقعاً تحت تأثیر قرار گرفتند. واقعاً لازم بود احساس کنیم حرفی برای گفتن داریم، چون با چنین فیلمهایی مطمئن نیستید. «۴۵ سال» میتوانست یک فیلم دوستداشتنی باشد، اما صرفا از درک واقعی آنچه میخواستیم بگوییم عبور کند.
همیشه از نحوه واکنش تماشاگر به کار خود آگاه هستید؟
خیلی زیاد و فکر میکنم همیشه نمیتوان آن را با هر فیلمی دریافت کرد. لزوماً هر نقش اجازه این کار را نمیدهد یا به آن نیاز ندارد. با این فیلم، صد در صد بود. یک چالش زیبا بود که ببینیم واقعاً میتواند به شیوهای که ما از آن صحبت میکنیم کار کند یا نه و این کار را کرد؛ و هر بار که مردم درباره فیلم با من صحبت میکنند، همیشه منبع خوشحالی است. آنها با دیدن فیلم واقعاً چیزی را تجربه میکنند.
بیش از ۵۰ سال است که در این صنعت کار میکنید. نبود نقشهای زنانه قوی در سینما موضوعی است که همیشه مطرح بوده است. با نگاهی به گذشته، به نظر شما تغییرات مثبت است یا منفی؟
واقعاً بستگی به زمان دارد؛ بالا و پایین دارد، اما اگر به گذشته و فیلمهای استودیویی فکر کنید، مشخصاً نقشهای فوقالعادهای بود، چون استودیوها بازیگران زن را تحت قرارداد داشتند، بنابراین نقشهایی برای آنها نوشته میشد. درواقع در دهههای ۳۰، ۴۰ و ۵۰ نقشهای فوقالعادهای بود. بعد شاید کمی کمرنگ شد. شرایط جوری نبود که کاملاً از آن موقعیت محافظت شود. همه ما باید بلند میشدیم و کمی برای خودمان میجنگیدیم، چون هیچ استودیویی نبود که کارهای قبلی را انجام دهد، اما فکر میکنم حالا اینطور نیست. در حال حاضر میتوانم بگویم که نقشهای بزرگی برای زنان برای همه سنین وجود دارد.
منبع: ددلاین (جو اوتیکی)
تماشای این فیلم در نماوا
نوشته «۴۵ سال»، شارلوت رمپلینگ و داستان تاثیرگذار یک زوج سالخورده اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.