مجله نماوا، علیرضا نراقی

یکی از نکات چالش‌‌‌‌‌برانگیز برای کسانی که تمایل به گیاه‌‌‌‌‌خواری دارند، اما هنوز مردد هستند این است که پروتئین مورد نیاز بدن را گوشت تأمین می‌‌‌‌‌کند و عدم مصرف به اندازه این ماده می‌‌‌‌‌تواند به سلامتی و مقاومت بدن آن‌‌‌‌‌ها لطمه بزند. این دغدغه برای ورزشکاران بسیار بیشتر است چراکه پروتئین نیاز اساسی آنها برای قدرت، استقامت و بازسازی است. چند وقت پیش به عنوان یک علاقه‌‌‌‌‌مند به ورزش‌‌‌‌‌های قدرتی از دوست حرفه‌‌‌‌‌ای خود در پرورش اندام پرسیدم آیا برای یک ورزشکار حرفه‌‌‌‌‌ای گیاه‌‌‌‌‌خوار بودن ممکن است؟ پاسخ با قاطعیت منفی بود. دوست ورزشکارم معتقد بود برای ورزشکار حرفه‌‌‌‌‌ای گیاه‌‌‌‌‌خواری ممکن نیست. اما حالا به شما و آن دوست باید مستند «تغییردهندگان بازی» را معرفی کنم که مملو از ورزشکاران خوش اندام، موفق و قدرتمندی است که اساساً گوشت نمی‌‌‌‌‌خورند.

گلادیاتورها

مستند «تغییردهندگان بازی» ساخته لویی سایهویوس که برای اولین بار در جشنواره ساندنس ۲۰۱۸ دیده شد، سفری علمی توسط جیمز ویلکس قهرمان انگلیسی هنرهای رزمی ترکیبی(MMA) است تا سر از کار پروتئین مورد نیاز بدن در بیاورد و ببیند آیا ممکن است با حذف گوشت از رژیم غذایی قوی بود، در درازمدت ورزش سنگین کرد، کمتر مصدوم شد و بهبودی سریع‌تری را پس از مصدومیت تجربه کرد؟ این‌ها نکاتی است که نیاز هر ورزشکار را به پروتئین ضروری می‌‌‌‌‌کند. پاسخ با آزمایشات و رویکردهای مختلف و بدون نگرش تبلیغی این است که پروتئین مورد نیاز بدن اساساً با گیاهان، حبوبات و مواد مغذی غیرحیوانی به طور کامل تأمین می‌‌‌‌‌شود؛ حتی برای یک ورزشکار حرفه‌‌‌‌‌ای، حتی برای قوی‌‌‌‌‌ترین مرد جهان و حتی برای آقای آرنولد شوارتزنگر باشکوه که اینجا نشان داد می‌‌‌‌‌شود در هفتاد سالگی با رژیم گیاهی هنوز اندام خود را قدرتمند و زیبا نگه داشته است.

البته پاسخ دقیق اغلب سؤالات اساسی ما درباره امور مشترک‌‌‌‌‌مان یک سر در تاریخ دارد. هر چقدر این سؤالات اساسی‌‌‌‌‌تر باشند و به ماهیت انسان بازگردند زیست‌‌‌‌‌شناسی تکاملی، باستان‌‌‌‌‌شناسی و نگاه تاریخی اهمیت بیشتری پیدا می‌‌‌‌‌کنند، چرا که هر چقدر که به عقب‌‌‌‌‌ باز گردیم راه‌‌‌‌‌های ناب و هماهنگ‌‌‌‌‌تری با طبیعت و ماهیت نیازهای فیزیکی خود پیدا خواهیم کرد. نگاه به تاریخ نگاه به ریشه‌‌‌‌‌هاست و «تغییردهندگان بازی» هم در همین راستا به تاریخ می‌‌‌‌‌رود تا ریشه‌‌‌‌‌های غذایی انسان را برای دوام و بقا پیدا کند. فیلم به رژیم غذایی گروهی از قوی‌‌‌‌‌ترین انسان‌‌‌‌‌ها در طول تاریخ یعنی گلادیاتورها که کارشان مبارزه و برتری جستن فیزیکی تا سر حد مرگ بوده است نگاهی می‌اندازد. بنا به شواهد و مستندات تاریخی فیلم نشان می‌‌‌‌‌دهد که گلادیاتورها اصولاً رژیم گیاه‌خوارانه داشتند و برای سلامت بیشتر و تأمین همزمان پروتئین مورد نیاز خود بیشتر از هر چیزی حبوباتی چون لوبیا مصرف می‌‌‌‌‌کردند! این احتمالاً تیر خلاصی است بر پیکر خرافه‌‌‌‌‌های گوشت‌خواری.

جیمز ویلکس در طول فیلم به دیدن ورزشکاران موفقی از سراسر جهان می‌‌‌‌‌رود که در ورزش‌‌‌‌‌های مختلفی چون دو میدانی، بوکس، وزنه‌‌‌‌‌برداری، کوهنوردی و… با رژیم گیاه‌‌‌‌‌خواری موفق به بهره‌‌‌‌‌وری بیشتر، مصدومیت کمتر و ساخت و پرورش بدنی سالم‌‌‌‌‌تر شده‌‌‌‌‌اند. اما در کنار این‌ها جیمز متوجه پدر سرسخت و گوشت‌‌‌‌‌خوار خود نیز هست، مردی ورزشکار با یک زندگی سالم و منظم که حالا در سنی نه چندان بالا مشکلات سخت قلبی و عروقی دارد و در خطر سکته قلبی است.

فراتر از گلادیاتورها

فیلم در روند خوش‌‌‌‌‌ریتم سفر آگاهی بخش علمی-پژوهشی خود، از ورزشکاران و نیاز آنها فراتر می‌‌‌‌‌رود و به سلامت در معنای عمومی آن می‌‌‌‌‌پردازد و همچنین به گیاه‌‌‌‌‌خواری به عنوان نوعی ایده و جهان نگری سودمند نیز نظر داد. پدر جیمز، آتش‌نشانانی که اغلب مشکل اضطراب و فشار خون دارند و حیات‌‌‌‌‌بان گیاهخوار نمونه‌‌‌‌‌های جالب و روشنگری از این پژوهش هستند. آنها پس از مدتی رژیم گیاه‌‌‌‌‌خوارانه تأثیرات بسیار مثبتی را در سلامتی خود تجربه می‌‌‌‌‌کنند.

فیلم در گفت‌وگو با پزشکان و دانشمندان متعدد و نمایش روند استدلالی-اثباتی نقطه نظر آنها، نشان می‌‌‌‌‌دهد که اختلال‌‌‌‌‌های بسیار متداول و کشنده‌‌‌‌‌ای مثل سکته قلبی، انواع سرطان‌‌‌‌‌ها، بیماری‌‌‌‌‌های عروقی و همچنین فشار خون و… ریشه در مصرف گوشت دارند و داشتن رژیم گیاهی به سرعت علائم هشداردهنده را در هر سنی تقلیل می‌‌‌‌‌دهد و کارکرد بهتری را برای بدن انسان رقم می‌‌‌‌‌زند.

شناختی که «تغییردهندگان بازی» ایجاد می‌‌‌‌‌کند مثل مستند «ساکنان زمین» و بسیاری آثار ارزشمند دیگری که با این موضوع تولید شده‌‌‌‌‌اند رویکردی اخلاقی و محیط‌زیستی نیست، فیلم با موضوعی روزمره‌‌‌‌‌تر و انضمامی، باورهای عمومی در ظاهر ثابت شده را به پرسش می‌‌‌‌‌گیرد، به همین علت مخاطبان گوشت دوست- که احتمالاً تعدادشان کم هم نیست- نیز در برابر استلال‌‌‌‌‌ها و تصویری که فیلم ارائه می‌‌‌‌‌کند چاره‌‌‌‌‌ای جز پذیرش و تغییر ندارند.

«تغییردهندگان بازی» اساساً به مانند هر مستند کنشگر خوش ساخت و صاحب ایده‌‌‌‌‌ای فیلمی برای تغییر است. اثری که پس از دیدن آن دیگر مثل گذشته فکر نخواهید کرد و چه چیزی در مواجهه با یک مستند از این تغییر باارزش‌‌‌‌‌تر خواهد بود؟

تماشای «تغییردهندگان بازی» در نماوا

نوشته «تغییردهندگان بازی» / گلادیاتورهای گیاه‌‌‌‌‌خوار اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.