مجله نماوا، شهرام اشرف ابیانه

۱۰. سرگذشت نارنیا: شیر، کمد و جادوگر

ترکیبی از خیال و جادو برای ورود به دنیای فانتزی سی‌.اس.لوئیس خالق داستان‌های نارنیا. نمایش واقعیت وارونه وقتی در سرزمین پریان اتفاق می‌افتد، و شیری غریب به نام اصلان راهنمای قهرمانان قصه برای راز و رمزهای این دنیای یخ‌زده‌ی افسانه‌ای باشد؛ دنیایی که ملکه‌‌ی برفی با سنگدلی بر آن حکفرمایی می‌کند.

فیلمی در باب اینکه چطور می‌توان شجاعت را در زمانه‌ی بحران از درون خود بیرون کشید. بچه‌ها، صحنه‌پردازی پرزرق و برق‌اش را دوست خواهند داشت، و طرفداران کتاب چیزهای هیجان‌انگیزِ تماشایی زیادی برای لذت بردن در آن خواهند یافت؛ آن‌قدر که مشتاق به تماشای واقعیت دنیا به چشم دیگری شوند.

۹. آلیس در سرزمین عجائب تیم برتون

دنیای سیاه و غریب تیم برتون وقتی به فانتزی لوئیس کارول سرک بکشد، نتیجه‌اش دیوانگی محض است. جنون کودکانه‌وار فانتزی‌واری که جانی دپ نمایندگی‌اش می‌کند؛ با آن کلاه عجیب، و صورتی که چون دلقک‌ها سفید شده.

آماده‌ی ورود به یک سیرک بزرگ باشید. سیرکی که قرار است داستان شگفت لوئیس کارول را به زبان سینمایی‌ای غریب‌تر از آنچه در تصور می‌گنجد به نمایش درآورد. فیلمی پر از تعلیق و طنز سیاه. شاید اگر نویسنده‌ی آلیس زنده بود، و می‌خواست اقتباسی سینمایی از داستانش را کارگردانی کند، کنجکاو می‌شد به دنیای عجیبِ تیم برتون با شخصیت‌های غریبش سری بزند.

۸. تختخواب سحرآمیز

در دوره‌ی بحران وقتی به سرزمین‌ات حمله شده، شاید بتوان به کمکِ زن جادوگری به دنیای کارتونی حیرت‌انگیزی سفر کرد، و ترتیب یک مسابقه‌ی فوتبال با شخصیت‌های کارتونی را داد. شخصیت‌هایی که هر چه از دستشان برمی‌آید برای برنده شدن می‌کنند.

شاید همه‌ی راز و رمز داستان، در تختخوابِ سحرآمیزی باشد که پرواز ‌می‌کند، و ما را به سرزمین‌های خیالی می‌برد. شاید هم همه چیز، تنها یک سفرِ هیجان‌انگیز کودکانه‌ی ساده است، وقتی واقعیت در شکل و شمایل آلمانی‌های متجاوز جنگ جهانی دوم، آن قدر به ما نزدیک شده‌ که به تخیل پناه می‌بری. فیلم، درباره‌ی همه‌ی اینهاست و چیزهای بیشتری که خودتان کشفش خواهید کرد.

۷. نیروی اهریمنی او

وقتی مرزِ بین دنیاهای موازی فرو می‌ریزد، و جهان به هرج و مرج کشیده می‌شود، وقتی طبیعت زبان باز کند و شخصیت‌‌های ماجراجویی سربرمی‌آورند که گویی از داستان‌های ژول ورن پیش رویمان سبز شده‌اند، و وقتی تنها نقطه‌ی امید دختری به نام لایرا است، آمده از دنیایی که روح به شکل یک حیوان خاص آدمی را همراهی‌ می‌کند، آن زمان پیشگویی بزرگ برای نجات دنیا محقق خواهد شد.

با غرائبی روبرو خواهید شد که از از اسطوره‌های دور خود را به زمان ما رسانده‌اند، تا این پیشگویی محقق شود. این همه برای یک فانتزی ماجراجویانه کافی است، اما سریال «نیروی اهریمنی او» چیزهای شگفت برای غافلگیر کردن زیاد دارد. ‌

۶. ویلی وانکا و کارخانه شکلات سازی.۱۹۷۱

زمانی که همه چیز قرار است در کارخانه‌ای شکلات‌سازی حل و فصل شود، و زمانی که پسرکی فقیر به این نمایشگاه بزرگ از عجائب دعوت شده، و زمانی که نویسنده‌ی این فانتزی پُر از تصویر و خیال روالد دال باشد، سفری به دورترین نقطه‌ی کودکی گمشده‌تان امکان‌پذیر خواهد بود.

ره‌آوردِ سفر، شکلات‌های جادویی است که هیچ وقت تمام نمی شود. فیلم آن‌قدر پرماجرا و دیدنی است، که برای بارها دیدنش مشتاق خواهید بود. انگار این بلیطی باشد برای سفر به کودکی‌ای که دیگر هرگز نخواهید دید. برای بچه‌ها، فیلم به گشت‌زنی در یک شهر اسباب‌بازی تمام عیار می‌ماند.

۵. ای. تی. موجود فرازمینی

در زمان‌های نه چندان دور، بیگانه‌ای فضایی مهمان بچه‌های زمینی شد، و چون خودش بچه بود همراهشان به ماجراجویی‌های دست زد که بزرگترها تحملش نمی‌کردند. اسپیلبرگ، این داستان را به افسانه‌ی جن و پری امروزی بدل کرد. ای‌تی، آن‌قدرموفقیتِ عالم‌گیر پیدا کرد، که بعضی به سرشان زد دنبالِ باقی ای‌تی‌های گمشده‌ی زمینی بگردند. این‌طور شد که پیام صلح‌دوستانه‌ی فیلم به گوش همه‌ی جهانیان رسید.

ساخت و روایت فیلم آن‌قدر دیدنی است و تعلیقش چنان پرکشش، انگار فیلمساز همه‌ی این‌ها را در کودکی تجربه کرده. این چکیده‌ی همه‌ی آن چیزی است که در کودکی در ذهن‌تان مانده، و وقتی بزرگ می شوید شاید در قالب فیلمی چون ای‌تی به سراغتان بیاید.

۴. هری پاتر و زندانی آزکابان

داستان‌های هری‌پاتر جادوی خواندن را بار دیگر به دنیای کتاب‌های کودکانه آوردند. این یکی با طرح معمایی و پلیسی حیرت‌آورش، و ماجراهایی پر از تعلیق‌هایی هوشمندانه، و حوادثی نفس‌گیر، هم به روح داستان وفادار مانده، هم جلوه‌ای سینمایی‌تر از باقی ‌اقتباس‌های هری پاتر بدان اضافه کرده.

نمایشی از دنیایی تیره، با صحنه‌پردازی‌های خیره‌کننده، انگار این همه، تابلویی باشد از جنگلی اسرارآمیز که مدرسه‌ی جادوگری هاگوارتز را احاطه کرده ، و فیلم بخواهد ما را با اشباح پنهان این جنگل آشنا کند. برای همین چیزهایی از ژانر ترسناک در فیلم خواهید یافت. انگار به شب هالووینی دعوت شده باشید که پایانی براش متصور نیست.

۳. جادوگر شهر آز

فیلمی که به وجه خیالی قصه فرانک باوم وجه بصری چشمگیری داد. این را هم در فصل‌ها سیاه سفیدش می‌توان دید(با آن رنگ‌مایه‌هایی قهوه‌ای فراموش نشدنی) هم در قسمت رنگی که پر از درخشش‌ و مهارت در رنگ‌آمیزی به شیوه‌ی تکنی کالر است. ترانه‌های خاطره انگیز فیلم، و بازی جودی گارلند و سیمایش ،که از بُهت تا شعف حسی از خلوص را تداعی می‌کند، در خاطر می‌ماند.

بچه‌ها، یکپارچگی روایی فیلم را دوست خواهند داشت. دنیایی که دوروتی بدان سفر می‌کند برایشان آشناست. فیلم تصدیقی است بر باورهایشان مبنی بر وجودِ حقیقی چنین جهانی.

۲. مری پاپینز

فیلمی که نشان می‌دهد برای غنای زندگی‌ تا چه اندازه وامدار خیال‌ایم. وقتی این خیال در شکل پرستار بچه‌ای پرواز‌کنان با چتر، در کنارِ منزل فرود بیاید هر اتفاقی ممکن است؛ آن وقت است که جادو به کار می‌افتد، اشیاء خانه جان‌دار می شود، و ترانه و موسیقی جای واقعیتِ لندن مه گرفته را خواهد گرفت. موسیقی و ترانه‌های فیلم بازی سرخوشانه‌‌ی جولی اندروز فراموش نشدنی‌اند .

در دنیای مری پاپینز هر کاری مجاز است؛ رقصِ لوله‌کش‌ها بر بام خانه‌های قرن نوزدهمی لندن، و سفر همراه بچه‌ها به دنیایی کارتونی تنها گوشه‌ای از آنست. مری پاپینز، همان چیزی است که بچه‌‌ها و بزرگترها در زندگی کم دارند.

۱. هوگو

فیلمی درباره ی زمان، آن‌چنان که پاریس اوایل قرن بیستم را به عقربه‌های ساعت تشبیه می‌کند. فیلمی در ستایش تصویر و سینما و خیال‌پردازی کودکانه و جادو که این آخری نشانش ژرژ ملی‌یس فیلمساز است. طراحی بصری پیچیده فیلم، به نقاشی‌های کتابی کودکانه یا قاب‌های یک انیمیشن شبیه است.

هوگو، تصویرگر دنیای رویایی است، زمانی که هنوز آلوده‌ی پیچیدگی‌های دوران امروز نشده بود. برای همین در فیلم، دوربینی بی‌آرام و قرار و دائم در حال حرکت خواهید دید، و تصاویری که گویی می‌خواهد ما را به روزهای ابتدایی پیدایش سینما برگرداند. بچه‌ها، فیلم را پرماجرا خواهند دید، با حوادثی که برایشان غافلگیر‌کننده است.

نوشته ده فیلم منتخب کودک در نماوا / ورود به سیرکی پر از عجایب اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.