«پی‌کی»؛ در جست‌وجوی خدای واقعی میان خدایان دروغین!
مجله نماوا، مرسده مقیمی
ساختن فیلم عامه‌پسندی که هم حرفی برای گفتن داشته و تفکر برانگیز باشد و هم نگاه نقادانه تند و تیزی به همراه؛ کار ساده‌ای نیست. مخصوصا اگر این نگاه نقادانه معطوف به خرافه‌های مذهبی در یک کشور سنتی مثل هند باشد که تعصبات سفت و سختی روی این مسائل وجود دارد، اما راج‌کومار هیرانی با تمام دردسرهایی که به هنگام اکران توسط متعصبین ایجاد شد، توانست با «پی‌کی» به این مهم دست پیدا کند. فیلمی که به سبب موضوع جذاب‌اش توانست حتی در خارج از مرزهای هندوستان به خوبی دیده شود. فیلمی که در ایران هم با استقبال مخاطب ایرانی مواجه شد؛ هرچند که به سبب اکران رسمی نداشتن در ایران، آمار دقیقی از تعداد بینندگان‌اش وجود ندارد اما تعداد بالای دانلود، تماشای آنلاین و نقل قول‌ها در شبکه‌های مجازی موید خوب دیده شدن فیلم در ایران است.
راج‌کومار هیرانی از آن دسته کارگردانانی است که در ساختن آثار عامه‌پسند اما با کیفیت بالا و استاندارد مهارت دارد و جملگی کارهایش پرفروش‌اند اما تا پیش از «پی‌کی» موفق‌ترین فیلم کارنامه‌اش، اولین همکاری با عامر خان بود؛ «سه احمق» به سرعت وارد ۲۵۰ فیلم برتر دنیا به انتخاب کاربران سایت IMDb شد و هنوز هم جایگاه‌اش را حفظ کرده است، جایگاهی که «پی‌کی» هم به آن رسید اما خیلی زود با رأی منفی تندروهای مذهبی از لیست خارج شد. بدیهی بود که هیرانی برای فیلم جنجالی‌اش یک ستاره توانا می‌خواست که بتواند با محبوبیت و هنرش جلوی نیروهای احتمالی منفی و بازدارنده بایستد و هم بار فیلم را به دوش بکشد و هم طرفداران‌اش را به سینما بکشاند و هم به عنوان یک ستاره برای کسانی که طرفدارش نیستند نیز اقناع‌کننده و جالب توجه باشد و پس از آن همکاری موفق برای چنین چالشی چه کسی بهتر از عامر خان بود؟ عامر خان نیز علاوه بر علاقه‌مندی به همکاری مجدد با هیرانی، فیلمنامه را بسیار پسندید و با تمام قوا برای بازی در «پی‌کی» آماده شد.
«پی‌کی» که فیلمنامه آن را خود هیرانی به همراه نویسنده همیشگی آثارش آبیجات جوشی نگاشته است داستان مردی است که از سیاره‌ای دیگر به زمین می‌آید تا روی آدم‌ها این کره تحقیق کند، اما در همان بدو ورودش به زمین یک دزد، کنترل ارتباطی او با سفینه‌اش را می‌دزدد و او ناچار می‌شود به جای تحقیق بر روی مردم زمین دنبال وسیله ارتباطی با سیاره خودش بگردد! داستان اصلی اما از آن‌جا آغاز می‌شود که وقتی برای پیدا کردن کنترل‌اش به هرکسی رو می‌زند جواب می‌شنود که مگر خدا تو را کمک کند! و این آغاز مسیر سخت اوست تا بتواند خدا را که به گفته ساکنین زمین تنها راه نجات‌اش است، پیدا کند.
«پی‌کی» که فیلمی کمدی-فانتزی با تم‌مایه عاشقانه است هدف اصلی‌اش نقد مبلغان مذهبی گوناگون در هندوستان است و مردمی که بدون هر تفکری به هر ساز آن‌ها می‌رقصند و با بی‌فکری تنها سودجویی آنان را ارضا می‌کنند. فیلم که تلاش می‌کند در راه یافتن خدای واقعی انواع حقه‌بازی‌هایی که به اسم دین نمایش داده می‌شود را به نمایش بگذارد برای ادامه داستان روزنامه‌نگاری را وارد قصه می‌کند تا به وسیله رسانه جست‌وجو برای یافتن کنترل سفینه فضایی و به دنبال آن جست‌وجو برای پیدا کردن خدا تبدیل به موضوعی رسانه‌ای شود تا همه کشور را در بر بگیرد.
جاگو (آنوشکا شارما) خبرنگار تلویزیونی یک شبکه مطرح که سرگذشت پی‌کی (عامر خان) را شنیده و او را باور کرده از طریق یک شوی تلویزیونی و با راه انداختن یک کمپین از مردم می‌خواهد تا با سوالات ذهنی پی‌کی درباره خدا همراه شوند و از اقدامات عوام‌فریبانه مبلغین مذهبی در کشور به نام خدا و کام خودشان، فیلم تهیه کنند و برای شبکه ارسال کنند. کمپنی که آن‌قدر گسترده می‌شود که همه کشور را درگیر می‌کند. از خلال همین رابطه، عاشقانه لطیف و ملایمی هم شکل می‌گیرد که بی‌آن‌که به دام اگزجره بیفتد یا قصه اصلی را به حاشیه براند، مسیر درست و داراماتیکی را طی می‌کند و به درستی به عاشقانه کوتاه و نافرجام ابتدای فیلم گره می‌خورد.
«پی‌کی» موفق می‌شود با حفظ زبان کمدی در سراسر قصه نقدهای تند و تیزی علیه کاسبکاری‌های مذهبی مطرح کند و البته در دل آن انتقادات صریحی هم به سبک زندگی اجتماعی مردم هند می‌کند و به طور واضح بر قدرت رسانه و اهمیت‌اش در آگاهی‌بخشی توده مردم نیز تاکید می‌ورزد؛ در واقع پی‌کی هنگامی می‌تواند جلوی این کلاهبردان بایستد که رسانه از قدرت‌اش مدد می‌گیرد و مردم را با او همراه می‌کند. مهم‌ترین توفیق هیرانی در «پی‌کی» روایت داستانی فانتزی و کمدی است که می‌تواند همین توده مردم را به سالن سینما بکشاند و دغدغه مهم‌اش را به گوش افراد بسیاری برساند و مشابه تعداد زیادی فیلم خاص با مخاطبی محدود از یاد نمی‌رود.
گرچه زوج اصلی موفقیت هیرانی بدون شک عامر خان است، اما نمی‌توان از اجرای درست، دقیق و دیدنی گروه بازیگران چشم پوشید. آنوشکا شارما با این‌که نقش کمتری دارد و در سایه پی‌کی قرار می‌گیرد، اما به خوبی خودنمایی می‌کند. حتی سوشانت سینگ راجپوت که حضور بسیار کوتاهی در فیلم دارد؛ در همین حضور کوتاه به خوبی ایفای نقش می‌کند و از آن سو بازی سوراب شوکلا در نقش یک مبلغ مذهبی کلاه‌بردار و دروغگو که تنها به فکر پر کردن جیب خویش است دیدنی از آب در آمده. موسیقی نیز مطابق معمول فیلم‌های هندی یکی از نقاط قوت کار است. البته مطول شدن بخش روستا کمی فیلم را دچار سکته می‌کند، اما چربش محاسن «پی‌کی» بر ایرادات معدودش باعث می‌شود دومین همکاری هیرانی و خان نمره قابل قبولی یگیرد و نقطه عطف دیگری در کارنامه هر دوی آنان رقم بزند.
«پی‌کی» از آن دسته فیلم‌های هندی است که تماشایش برای هر مخاطبی می‌تواند تجربه‌ای دلچسب باشد. چه سینمای هند را دوست بدارد، چه نه! فیلمی مفرح با موضوعی مهم که نه فقط در جامعه هند که در بسیاری از جوامع سنتی به خوبی ادراک می‌شود و مخاطب را به همذات‌پنداری وا می‌دارد. فیلمی که می‌تواند حرف مهم‌اش را در خلال قصه سرگرم‌کننده‌اش بزند و از همین رو شباهتی به شعار و بیانیه ندارد. به نظرم اگر تا کنون «پی‌کی» را ندیده‌اید همین حالا اقدام کنید و قطعا بدانید که پشیمان نخواهید شد!
تماشای «پی‌کی» در نماوا
نوشته «پی‌کی»؛ در جست‌وجوی خدای واقعی میان خدایان دروغین! اولین بار در بلاگ نماوا. پدیدار شد.
